| Apakah fungsi imbuhan akhiran -an, -kan? Bagaimana pula dengan akhiran -i? Terima kasih. | Akhiran –kan dan akhiran –i merupakan akhiran kata kerja, manakala akhiran –an merupakan akhiran kata nama. Akhiran –kan merupakan salah satu daripada imbuhan yang membentuk kata kerja transitif. Terdapat dua pengertian khusus yang dikaitkan dengan penggunaan akhiran –kan, iaitu: (I) memberi pengertian kausitif atau menyebabkan jadi, contohnya: buku-bukukan (menyebabkan jadi buku) waris-wariskan, panjang-panjangkan. (II)memberikan pengertian benefaktif atau melakukan sesuatu untuk manfaat orang lain, contohnya: beli-belikan(membelikan untuk orang lain), masak-masakkan. Akhiran –i juga membentuk kata kerja transitif. Terdapat dua pengertian khusus penggunaan akhiran-i,iaitu: (I) memberikan pengertian kausitif atau menyebab kan sesuatu jadi: baik-baiki(menyebabkan sesuatu jadi baik), sudah-sudahi. (II)memberi pengertian lokatif, iaitu menyatakan unsur tempat: naiki bas-naik ke bas. Sila rujuk Tatabahasa Dewan halaman 117-121 dan 183- 190. | Tatabahasa | 14.05.2014 |
| Tuan/Puan, Saya ingin bertanya berkenaan penggunaan akhiran -i dan -kan yang betul .Saya memahami bahawa akhiran -kan digunakan dalam contoh ayat yang objekj perbuatan itu berpindah tempat . Akhiran -i membawa erti objek perbuatan itu tidak bergerak ke mana-mana. sehubungan itu, dalam ayat berikut. Apakah penggunaan imbuhan yang betul: 1.Sila garisi perkataan yang susah difahami. 2.Sila gariskan perkataan yang susah difahami. Terima kasih. | 1. Akhiran kata kerja -i dan -kan diterangkan dengan jelas dalam buku Tatabahasa Dewan, mulai halaman 183.
Akhiran -kan boleh bergabung dengan banyak golongan kata dan membentuk kata transitif. Biasanya kata kerja yang menerima akhiran -kan menerima juga awalan meN- atau di- dan hadir dalam ayat aktif transitif atau pasif. Kata kerja tanpa yang menerima akhiran -kan tanpa awalan wujud dalam dua jenis ayat sahaja, iaitu: ayat pasif bagi kata ganti nama orang pertama dan orang kedua dan dalam ayat suruhan. Kata Kerja akhiran -i juga membentuk kata kerja transitif. Terdapat dua pengertian khusus penggunaan akhiran -i, iaitu: memberi pengertian menyebabkan sesuatu dan menyatakan unsur tempat. Persamaan antara kedua-dua akhiran ini ialah kedua-duanya membawa maksud kuasatif. Perbezaannya pula ialah akhiran -kan mengandungi unsur benafaktif, manakala akhiran -i mengandungi unsur lokatif. Untuk melihat contoh ayat yang digunakan, sila rujuk buku Tatabahasa Dewan.
2. Ayat yang betul ialah sila gariskan perkataan yang susah difahami. | Tatabahasa | 05.08.2015 |
| Bilakah kita perlu menggunakan imbuhan akhiran -an dan -kan? | Akhiran -an boleh bergabung dengan kata dasar tanpa melibatkan sebarang perubahan huruf. Terdapat 9 makna yang didukung oleh akhiran -an apabila bergabung dengan kata dasar tertentu. Akhiran -an juga boleh menerima imbuhan peN..an, pe..an, peR..an dan ke..an.
Contoh:
1. Kata nama dan kata kerja: menunjukkan keputusan/hasil tindakan.
Contoh: tulisan, kritikan
2. Kata nama, kata adjektif dan kata tugas (kawasan/bidang yangg luas).
Contoh: lautan, lapangan, tepian
3. Kata kerja yang membawa maksud alat: Contoh: acuan
4. Kata nama yang membawa maksud banyak: Contoh: parutan
5. Kata kerja yang membawa maksud orang/haiwan yang menjadi penderita kerja. Contoh: tawanan
6. Kata kerja yang membawa maksud perkara/benda yang menjadi penderita kerja. Contoh: hamparan
7. Kata adjektif yang membawa maksud sifat. Contoh: manisan
8. Kata kerja yang membawa maksud tempat melakukan sesuatu. Contoh: kurungan
9. Kata nama dan kata tugas (kata bilangan). Contoh: harian, ribuan
10. Contoh akhiran -an yang menerima imbuhan: pemandian,pembacaan, persatuan, kemasukan.
Manakala akhiran - kan pula, iaitu semua golongan kata boleh bgabung dengan akhiran -kan untuk membentuk kata kerja,iaitu:
1. Kata nama: Contoh: bukukan, dirikan
2. Kata kerja transitif: Contoh: bacakan, masakkan
3. Kata kerja tak transitif: Contoh: lahirkan, tidurkan
4. Kata adjektif: Contoh: tidurkan, besarkan
5. Kata tugas: Contoh: sertakan
Akhiran -kan juga boleh hadir dalam imbuhan lain seperti meN...kan, beR...kan , mempeR...kan, di...kan, dipeR...kan.
Untuk keterangan lanjut, sila rujuk buku Tatabahasa Dewan. | Tatabahasa | 14.11.2023 |
| Bagaimana cara menentukan penggunaan imbuhan akhiran -kan pada perkataan yang huruf akhirnya K..contoh lonjak, banyak? | Saudara harus tahu membezakan kata yang terbentuk dengan akhiran -kan dan kata yang terbentuk daripada akhiran -an. Kata kerja yang terbentuk dengan akhiran -kan, seperti bukukan, carikan dan tunjukkan. Kata nama yang terbentuk daripada akhiran -an, seperti tamparan, lukisan dan sepakan. Untuk maklumat lanjut, rujuk buku Tatabahasa Dewan, halaman 117 dan 183. | Tatabahasa | 10.07.2012 |
| Apakah perbezaan dan kegunaan antara imbuhan akhiran -i dan -kan serta digunakan serta peraturan tatabahasanya? Contoh: Tolong sudahi / sudahkan tugasan yang diberi oleh guru tadi. Perkataan yang manakah sesuai digunakan mengikut sistem tatabahasa? | Akhiran kata kerja -i dan -kan diterangkan dengan jelas dalam buku Tatabahasa Dewan, mulai halaman 183. Akhiran -kan boleh bergabung dengan banyak golongan kata dan membentuk kata transitif. Biasanya kata kerja yang menerima akhiran -kan menerima juga awalan meN- atau di- dan hadir dalam ayat aktif transitif atau pasif. Kata kerja tanpa yang menerima akhiran -kan tanpa awalan wujud dalam dua jenis ayat sahaja, iaitu: ayat pasif bagi kata ganti nama orang pertama dan orang kedua dan dalam ayat suruhan. Kata Kerja akhiran -i juga membentuk kata kerja transitif. Terdapat dua pengertian khusus penggunaan akhiran -i, iaitu: memberi pengertian menyebabkan sesuatu dan menyatakan unsur tempat. Persamaan antara kedua-dua akhiran ini ialah kedua-duanya membawa maksud kuasatif. Perbezaannya pula ialah akhiran -kan mengandungi unsur benafaktif, manakala akhiran -i mengandungi unsur lokatif. Untuk melihat contoh ayat yang digunakan, sila rujuk buku Tatabahasa Dewan. | Tatabahasa | 13.01.2012 |
| saya sangat bermasalah untuk menerangkan kepada ank murid mengenai perkataan berimbuhan akhiran..adakah pihak dapat membantu saya cara yang terbaik membantu murid memahami kata berimbuhan akhiran?? | Puan boleh merujuk Tatabahasa Dewan untuk mendapatkan maklumat seperti yang berikut: 1. Akhiran kata nama (halaman 117-120) 2. Akhiran Kata Kerja (i) Akhiran –kan (halaman 183); (ii) Akhiran –i (halaman 186) 3. Akhiran daripada Sanskrit (halaman 307-308) 4. Akhiran daripada Arab-Parsi (halaman 310). Tiada teknik terbaik bagi mengajarkan bab akhiran kepada murid selain daripada guru memahami terlebih dahulu semua aspek yang berkaitan. Puan juga boleh mempelbagaikan contoh agar murid dapat membezakan setiap akhiran. | Tatabahasa | 12.03.2014 |
| Assalamualaikum saudara, Saya agak keliru dengan penggunaan imbuhan akhiran -an dan akhiran -kan sebagai contoh perkataan pembalakan dan pembalakkan. Saya harap agar saudara dapat membantu saya dalam menyelesaikan masalah ini. Sekian,terima kasih. | Berdasarkan contoh yang diberi 'pembalakan', proses yang berlaku ialah apitan kata nama peN-...-an, iaitu peN- apabila bergabung dengan kata dasar yang bermula dengan huruf b menjadi pem + balak + an jadilah pembalakan, bukan akhiran ...-an atau ...-kan. Untuk maklumat lanjut, rujuk buku Tatabahasa Dewan, halaman 121. | Tatabahasa | 28.01.2011 |
| Adakah semua kata nama terbitan berimbuhan akhiran -an ialah kata nama abstrak. Makanan, senyuman, lautan- kata nama konkrit atau kata nama abstrak sebab ketiga-tiganya boleh dilihat tetapi mempunyai imbuhan akhiran -an. | Akhiran -an apabila bergabung dengan kata dasar daripada golongan kata nama dan kata kerja tertentu, membawa maksud kerja atau perkara atau benda hasil daripada melakukan maksud yang terkandung dalam kata dasar. Sila rujuk buku Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga halaman 117 untuk keterangan lanjut. | Tatabahasa | 23.07.2010 |
| i dan kan bagaimana digunakan dan bila sesuail untuk digunakan | Akhiran -kan digunakan wujud atau digunakan dua jenis ayat tertentu sahaja, iaitu 1. dalam ayat pasif bagi kata ganti nama orang pertama dan orang kedua (Rencana-rencana itu saya bukukan), dan 2. dalam ayat suruhan (Belikan saya sepasang kasut). Seperti akhiran -kan akhiran -i juga wujud atau digunakan dalam dua bentuk ayat, iaitu 1. dalam ayat pasif bagi orang pertama dan kedua (Perangainya yang baik itu akan kami contohi), dan 2. dalam ayat suruhan (Contohilah teladan yang baik itu). Untuk maklumat lanjut sila rujuk buku Tatabahasa Dewan, muka surat 183 hingga 190. | Tatabahasa | 21.02.2009 |
| assalamualaikum..saya ingin bertanya adakah perkataan seniwati mempunyai imbuhan akhiran. adakah perkataan wati itu sendiri imbuhan akhiran atau bagaimana. terima kasih | Bentuk -wan, -man,-wati dan -nita merupakan akhiran yang dipinjam daripada bahasa Sanskrit. Sila rujuk buku Tatabahasa Dewan, halaman 307 untuk maklumat lanjut. | Tatabahasa | 05.12.2020 |