| MUFTI | | BUDAYA | Jawatan/Gelaran |
| ABU AL-SA‘UD AL-‘AMADI | Abu al-Sa’ud al-'Amadi ialah mufti dan ahli tafsir. Nama sebenarnya ialah Muhammad ibn Muhammad ibn Mustafa al-Amadiy. Dia lahir di salah sebuah pinggir Kota Istanbul dalam keluarga yang mengutamakan ilmu dan kemuliaan. Dia mempelajari pelbagai ilmu daripada ulama yang terkemuka pada zamannya. Antara mereka ialah ayahnya sendiri sehingga dia terkenal dan tersebar namanya kerana ilmu dan kemuliaan yang dimilikinya. | UMUM | |
| MAKHLUF, HUSNAYN MUHAMMAD | Makhluf, Husnayn Muhammad (1307 H.– 1410 H./1890 M.–1990 M.) ialah kadi dan juga mufti Republik Arab Mesir. Dia lahir di Kaherah dan belajar di Universiti al-Azhar ketika berusia 11 tahun di samping menghafaz al-Qur’an. Dia memperoleh sijil tinggi daripada Madrasah al- Qada’ al-Shar‘iy (Institut Perundangan Syara‘) pada tahun 1914. | UMUM | |
| TUAN HUSSAIN KEDAH | TUAN HUSSAIN KEDAH (1863 – 1936), ulama. Dia lahir pada 2 November 1863 di Kampung Titi Gajah, Alor Setar, Kedah. Nama sebenarnya ialah Tuan Hussain bin Muhammad Nasir bin Muhammad Taib al-Mas’udi al-Banjari. Dia adalah seorang ulama terkenal di Kedah. Moyangnya, Syekh Arsyad al-Banjari (1710 – 1812) adalah mufti negeri Banjar (Banjarmasin, Kalimantan). Datuknya, Haji Muhammad Taib, seorang ulama dan mufti Kedah pada abad ke-19. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Tokoh |
| AHMAD MUHAMMAD SAID | AHMAD MUHAMMAD SAID (1914-1964), Mufti Negeri Sembilan. Dia lahir di Ampangan, Seremban, Negeri Sembilan. Nama sebenarnya ialah Syekh Haji Ahmad bin Syekh Muhammad Said al-Dandarawi. Ahmad seorang tokoh agama yang tegas dan berani dalam melaksanakan hukum syarak dan kuat berpegang pada ilmu tasawuf. Dia juga pemimpin tarekat Ahmadiyah. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Konsep |
| NGAH MUHAMMAD YUSOF | NGAH MUHAMMAD YUSOF, Dato’ Seri Amar Diraja (1878 – 1940), Menteri Besar Terengganu (1924 – 1940) Dia lahir pada 14 Disember 1878 di Kampung Tualang Manir, Terengganu. Dia mendapat pendidikan awal di Makkah selama tiga tahun. Dia menuntut ilmu agama daripada ramai guru, termasuklah Haji Muhammad Abdullah, Mufti Terenggnu, Syed Abdul Rahman al-Idrus (Tuk Ku Paloh), dan Che Yunus, yang membimbingnya dalam bidang pentadbiran. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Tokoh |
| SALIM II | Salim II (930–982 H./1523–1574M.), sultan ke-11 dalam kerajaan Uthmaniyyah atau putera Sultan Sulayman I. Baginda lahir di Istanbul dan mewarisi takhta pemerintahan daripada ayahandanya pada tahun 974 H./1566 M. Selepas kemangkatan Sultan Sulayman I, kerajaan ini tetap mengamalkan polisi peluasan negara sebagaimana tradisi kerajaan Uthmaniyyah sejak dahulu. Akan tetapi secara beransur-ansur kerajaan Uthmaniyyah mengalami zaman kelemahan sejak diperintah oleh sultan ini. Baginda merupakan antara sultan yang tidak pernah turun ke medan perang. Walau bagaimanapun, kerajaannya mengalami banyak peristiwa penting; antaranya penaklukan pulau Cyprus dari tangan orang Bonodochia. Kemenangan tersebut disebabkan adanya beberapa tokoh terkemuka semenjak zaman ayahandanya seperti Muhammad Suqlili, Mufti Besar Abu Sa’ud dan Nasyanji Muhammad Dibyali al-Qibtan Pasha. Pada zamannya juga, Yaman dapat diambil semula selepas pemberontakan yang dicetuskan oleh puak Syi’ah al-Zaydiyyah. | UMUM | |
| SYEIKH OSMAN JALALUDDIN | SYEIKH OSMAN JALALUDDIN (1880-1952), ulama dan penulis. Beliau lahir di Kampung Panjang, Sering, Kota Bharu, Kelantan. Beliau berasal daripada keluarga yang berada. Ayahnya ialah seorang bomoh terkenal yang boleh mengubati penyakit gila dan penyakit puru. Beliau mendapat pendidikan awal daripada Haji Jamal Perupuk dengan mempelajari kitab-kitab agama dalam tulisan Jawi. Beliau kemudiannya berguru dengan Dato’ Mufti Haji Wan Ahmad di Kota Bharu, Kelantan dan juga pernah belajar agama di Sungai Pinang. Selepas beberapa tahun belajar di Kelantan, beliau melanjutkan pelajarannya di Makkah. Di Makkah, beliau berguru dengan beberapa orang ulama terkenal. Setelah berada di Makkah selama empat tahun, akhirnya beliau pulang ke tanah air. Di Kelantan, beliau terus menyambung pelajarannya di Pondok Tuk Kenali, seorang ulama yang terkenal di Kelantan. Beliau dilantik sebagai pembantu Tuk Kenali dan mengajar kitab fiqah kepada pelajar di pondok itu. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Tokoh |
| SHIRAZIY, ABU ISHAQ AL- | Shiraziy, Abu Ishaq al- (393–476 H. / 1003–1084M.), ahli fiqh, sejarawan dan juga sasterawan. Nama penuhnya ialah Ibrahim ibn ‘Ali ibn Yusuf al- Shiraziy al-Shafi’iyy Abu Ishaq. Dia lahir di Fayruz Abad dan menghabiskan zaman kanak-kanaknya di sana. Kemudian dia berhijrah ke Shiraz dan Basrah serta Baghdad. Dia berguru daripada ulama-ulama terkenal di sana seperti Abu ‘Abdullah al-Baydawiy, Abu Hatim al-Qazwiniy, al-Zujjaj, Abu Bakr al-Barqaniy dan Abu al-Tayyib al-Tabariy. Walau bagaimanapun berlaku sedikit perselisihan antaranya dengan al-Tabariy dalam pengajiannya. Ramai tokoh yang berguru padanya. Antaranya ialah Abu ‘Abdullah al-Hamidiy, Abu al-Qasim al- Samarqandiy dan Abu al-Hasan ibn ‘Abd al-Salam dan ramai lagi. Al-Shiraziy sendiri pernah berkata: “Semasa saya pergi ke Khurasan, di sana saya tidak temui walau seorang kadi, mufti mahupun khatib melainkan semuanya terdiri daripada murid-murid dan sahabat saya”. Al-Shiraziy mengarang beberapa buah buku yang menjadi bahan rujukan dalam mazhab Syafi’i. Antaranya seperti al-Tabsirat fi Usul al-Fiqh, al-Lam ’ fi Usul al-Fiqh’ al- Nakt fi al- Khilaf wa al-Tanbih’ al-Muhadhdhib Tabaqat al- Fuqaha’. Al-Shiraziy meninggal dunia di Baghdad. | UMUM | |
| SYEIKH ABDUL KARIM AMRULLAH MANINJAU | SYEKH ABDUL KARIM AMRULLAH MANINJAU (1879-1945), ulama dan pelopor Kaum Muda di Minangkabau, Sumatera, Indonesia. Dia lahir pada 10 Februari 1879, di Danau Maninjau. Nama sebenarnya ialah M. Rasul. Ayahnya Syekh Kisai adalah seorang ulama tarekat, manakala ibunya berasal daripada keluarga penghulu adat. Dia pernah berguru dengan Syekh Ahmad Khatib dan Syekh Tahir Jamaluddin. Syekh Abdul Karim pergi ke Makkah sebanyak dua kali, iaitu dari tahun 1894 hingga tahun 1901. Kunjungan kali kedua (1904-1906), dia telah memberanikan diri membuka halaqah di Masjidilharam, meskipun dilarang oleh mufti mazhab Syafie. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Tokoh |