| PUNCA KUASA DUA | Punca kuasa dua bagi sesuatu nombor ialah nombor kedua yang jika didarabkan dengan dirinya sendiri akan menghasilkan nombor yang asal. Misalnya, punca kuasa dua bagi 4 ialah 2, kerana 2 X 2 = 4. Simbol untuk punca kuasa dua, dikenali sebagai tanda radikal , √ . Misalnya √ 25 = 5 dan √ 4 = 2. Nombor negatif –2, juga merupakan punca kuasa dua bagi 4, kerana –2 X –2 = 4. Setiap nombor yang positif mempunyai punca kuasa dua positif dan negatif. Kedua-dua punca kuasa dua ini selalunya mempunyai nilai nombor yang sama. | UMUM | |
| PUNCA KUASA TIGA | Punca kuasa tiga ialah salah satu daripada tiga faktor yang sama bagi sesuatu nombor (lihat Faktor ). Nombor yang sama (m) diambil sebagai faktor tiga kali akan menjadi punca kuasa tiga nombor yang lain (n). Oleh itu, m X m X m = n. Contohnya punca kuasa tiga bagi 2 ialah 8, kerana 2 X 2 X 2 = 8 dan punca kuasa tiga bagi –5 ialah –125, kerana –5 X –5 X –5 = –125. Nombor nyata hanya mempunyai satu punca kuasa tiga nyata, iaitu nombor positif atau nombor negatif, bergantung pada sama ada nombor yang diberikan itu positif atau negatif. Simbol lain diletakkan di depan sesuatu nombor untuk menandakan bahawa puncanya hendaklah dicari , atau ditentukan. Simbol ini dituliskan √, dan dikenali sebagai tanda punca atau tanda radikal . Jika punca yang hendak dicari itu ialah punca kuasa tiga, maka angka kecil 3 hendaklah diletakkan di atas tanda punca tadi. Jadi 3 √8 menandakan bahawa punca kuasa tiga bagi 8 hendaklah ditentukan. | UMUM | |
| PUNCA | Punca dalam matematik, bermakna kuantiti yang menghasilkan kuantiti yang khusus apabila punca itu diambil sebagai faktor untuk beberapa kali yang telah ditetapkan (lihat Faktor ). Berapa kali punca itu diambil sebagai faktor dikenali sebagai indeks . Punca dinamakan daripada indeks- indeksnya. Oleh itu, punca empat bagi 81 ialah 3, kerana 3 X 3 X 3 X 3 = 81. Punca yang mempunyai indeks 2 dan indeks 3 juga dikenali sebagai punca kuasa dua dan punca kuasa tiga . Punca yang positif bagi nombor positif p ditunjuk dengan n √p. Oleh itu, 4 √ 18 = 3 . Simbol √ itu dikenali sebagai tanda radikal . Apabila indeks tidak ditunjuk, maka indeksnya ialah 2. | UMUM | |
| ARYABHATTA | Aryabhatta (476–? M.) ialah ahli astronomi, ahli matematik, dan penyair India. Dia mungkin lahir dekat Patna, yang kini adalah negeri Bihar di India. Dia menyatakan bahawa bumi berbentuk sfera, dan mengatakan bahawa bumi berputar pada paksinya dan bergerak mengelilingi matahari. Dalam matematik, Aryabhatta tahu bagaimana mencari punca kuasa tiga dan mengira nilai p sebagai 3.1416. Dia juga memajukan teori tentang bagaimana gerhana terjadi (lihat Gerhana ). Satelit pertama India, yang dilancarkan pada tahun 1975, dinamakan sempena namanya. | UMUM | |
| SEGI EMPAT SAMA | Segi empat sama ialah rajah satah dalam geometri, yang mempunyai empat sisi yang lurus dan empat sudut tegak (90º) yang sama. Jika setiap sisi pada sesuatu segi empat sama berukuran empat sentimeter panjang, maka segi empat sama tersebut boleh dipotong menjadi 4 x 4, atau 16 segi empat sama yang lebih kecil yang mempunyai sisi satu sentimeter panjang. Luas segi empat sama tersebut bersamaan 16 sentimeter persegi (lihat Ukuran persegi ). Dalam aritmetik dan algebra, kuasa dua bagi sesuatu kuantiti ialah hasil kuantiti itu sendiri. Contohnya, 16 ialah kuasa dua 4, kerana 4 x 4 = 16. Jika b mewakili sebarang kuantiti, maka kuasa dua bagi b , atau b+ b, ditulis sebagai b² . Angka 2 kecil yang ditulis di sebelah kanan dan atas huruf b dikenali sebagai eksponen . Eksponen 2 tersebut menunjukkan bahawa kuantiti b hendaklah diambil dua kali sebagai satu faktor. Lihat juga Kuasa; Punca kuasa dua; Sisi empat. | UMUM | |
| PERJANJIAN BANGKOK | PERJANJIAN BANGKOK (1909), perjanjian yang ditandatangani oleh pihak British dengan Siam. Perjanjian ini menamatkan kuasa British di negeri-negeri utara Tanah Melayu, iaitu Kedah, Kelantan dan Terengganu. Sejak mula lagi negeri-negeri tersebut menjadi punca pertelingkahan antara London dengan Bangkok kerana kepentingan perdagangan dan strategi British pada masa itu. Siam pula tidak lagi berkuasa penuh ke atas negeri-negeri Melayu tersebut kerana hubungan Siam dengan raja-raja Melayu hanya berasaskan sistem pembayaran ufti. Pengaruh Siam ke atas negeri-negeri Melayu mulai lemah pada abad ke-19. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Perjanjian/Konvensyen/Triti/Persetiaan |
| WAN MUTAHIR | WAN MUTAHIR ( ? -1863), Bendahara Seri Maharaja Pahang (1857-1863). Dia ialah putera Bendahara Wan Ali yang telah dinaikkan pangkatnya sebagai Engku Muda pada tahun 1832. Dia dikahwinkan dengan Tengku Chik, puteri Sultan Ahmad, dari Terengganu. Apabila Bendahara Wan Ali meninggal dunia pada tahun 1856, berlaku perang saudara antara anak-anaknya iaitu Wan Mutahir dan Wan Ahmad. Punca perselisihan berpusat pada surat wasiat yang telah dirangka oleh Bendahara Wan Ali sebelum kematiannya. Dia menegaskan bahawa putera kesayangannya, Wan Ahmad akan diberi kuasa mengawal Kuantan dan Sungai Endau. Wan Mutahir yang menaiki takhta pada tahun 1857 dengan gelar Bendahara Seri Maharaja tidak mengendahkan amanah ini. Kegagalan Wan Mutahir menziarahi ayahandanya yang sakit tenat sebelum kematiannya memberikan Wan Ahmad peluang untuk mendapatkan haknya. Dikatakan bahawa Wan Mutahir adalah anak seorang gundik dan sebab itu dia tidak berhak menuntut takhta kerajaan. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Tokoh |