| berok mat ye | [b«.Òo/ mAt yE] | | gelaran kepada orang yang tidak disukai (kerana rupa, kelakuan atau sebab-sebab lain). | Depa tak mau bekera sama dengan berok mat ye tu, pasi dia kedekut paet. | [dE.pA tA/ mAu b«.kE.ÒA sA.mA d«.NAn b«.Òo/ mAt yE tu pA.sAj di.jA k«.d«.kut pAet] | Mereka tidak mahu berkira bicara dengan orang itu (berok mat ye) kerana dia sangat kedekut. |
| | | | 2. kurang siuman, tiga suku. | Anak Lebai Mat tu tak ketahuan, dia baru balek dari Tanjong Moktan. | [A.nA/ l«.bAj mAt tu tA/ k«.tA.hu.wAn di.jA bA.Òu bA.le/ dA.Òi tAn.dZoN m/.tAn] | Anak Lebai Mat itu agak kurang siuman, maklumlah dia baru balik dari Tanjung Rambutan. |
| jejet | [dZE.dZEt] | kata kerja | perli, usik (tentang kelakuan, percakapan). | Hang jangan dok jejet Pak Mat sengau tu, sekali dia mengamok, terok hang. | [hAN dZA.NAn do/ dZE.dZEt pA/ mAt s«.NAw tu s«.kA.li di.jA m«.NA.mo/ t«.Òo/ hAN] | Jangan kamu asyik mengusik Pak Mat sengau itu, sekali dia mengamuk, teruklah kamu. |
| tak betadong | [tA/ b«.tA.doN] | | ada kena-mengena atau bersangkutan dengan perkara yang sedang dibahas atau diperkatakan. | Benda hak Mat Dereh cakap tu tak betadong dengan kampong kita. | [b«n.dA hA/ mAt d«.Òeh tSA.kAp tu tA/ b«.tA.doN d«.NAn kAm.poN ki.tA] | Perkara yang diceritakan oleh Mat Deris itu tidak ada kena mengena dengan kampung kita. |
| kenen | [kE.nEn] | kata kerja | menujukan perkataan kepada seseorang tetapi dengan cara mengiaskannya kepada orang lain, sindir. | Aku tau, dia bukan nak kata kat Mat, tapi nak kenen kat aku. | [A.ku tAw di.jA bu.kAn nA/ kA.tA kAt mAt tA.pi nA/ kE.nEn kAt A.ku] | Aku tahu, dia bukan hendak menujukan kata-katanya kepada Mat tapi menyindir aku. |
| paling | [pA.liN] | kata tugas | arahan menyuruh kerbau berpusing arah kanan menuju ke belakang sewaktu membajak (kerbau). | “Paling!”, Mat sergah krebau dia suroh pusin belakang, tapi krebau tu buat tak tau saja. | [pA.liN mAt s«Ò.gAh kÒ«.bAw di.jA su.Òoh pu.sin b«.lA.kAN tA.pi kÒ«.bAw tu bu.wAt tA/ tAw sA.dZA] | “Paling!”, Ahmad menyergah kerbaunya agar berpusing ke belakang, tetapi kerbau itu tidak memperdulikannya. |
| merengoh | [m«.Ò«.Nh] | kata kerja | berbunyi seperti bunyi lembu, mengeboh. | Hak bunyi merengoh kat belakang rumah tu lembu pak Mat la tu. | [hA/ bu.øi m«.Ò«.Nh kAt b«.lA.kAN Òu.mAh tu l«m.bu pA/ mAt lA tu] | Yang selalu mengemboh di belakang rumah tu lembu pak Matlah. |
| minyak cenuk | [mi.øA/ tS«.nu/] | | minyak yang dibuat daripada pohon cenuk (bengkawang, lengkawang, minyak tengkawang, minyak lengkawang, minyak kawang, minyak damar laut, kawang). Minyak cenuk biasanya dijadikan bahan awet yang disapu pada kayu (perahu, rumah dan lain-lain). | Pak Mat tukang, sapu perahu payang dengan minyak cenuk bagi tahan lama. | [pAk mAt tu.kAN sA.pu p«.ÒA.hu pA.jAN d«.NAn mi.øA/ tS«.nu/ bA.gi tA.hAn lA.mA] | Pak Mat Tukang, menyapu perahu payangnya dengan minyak cenuk supaya tahan lama. |
| gise | [gi.se] | kata kerja | mendekati, menghampiri dan berjinak-jinak dengan orang tertentu kerana berhajatkan sesuatu (kiasan); gebel. | Dah lama dia tu dok gise yang behormat, tentu ada hak dia nak minta tulong. | [dAh lA.mA di.jA tu do/ gi.se jAN b«.hor.mAt t«n.tu A.dA hA/ di.jA nA/ min.tA tu.loN] | Sudah lama dia berjinak-jinak dengan yang berhormat itu. Tentu ada sesuatu yang dihajatinya. |
| gebel | [gE.bel] | kata kerja | mendekati, menghampiri dan berjinak-jinak dengan orang tertentu kerana berhajatkan sesuatu (kiasan); gise. | Dah lama dia tu dok gebel yang behormat, tentu ada hak dia nak minta tulong. | [dAh lA.mA di.jA tu do/ gE.bel jAN b«.hor.mAt t«n.tu A.dA hA/ di.jA nA/ min.tA tu.loN] | Sudah lama dia berjinak-jinak dengan yang berhormat itu. Tentu ada sesuatu yang dihajatinya. |