| | | | 5. memukul seseorang | Mata-mata tangkap dia pasai handaih orang. | [mA.tA.mA.tA tAN.kAp di.jA pA.sAj hAn.dAC .ÒAN] | Polis menangkapnya kerana memukul seseorang. |
| rudui | [Òu.dZuj] | kata adjektif | berkenaan dengan mata yang kuyu atau mengantuk | Mata dia jeneh mata rudui. | [mA.tA di.jA dZ«.neh mA.tA Òu.dZuj] | Matanya jenis mata kuyu. |
| | | | 2.memberi gelaran kepada seseorang. | Depa acan dia dokyok pasai dia reja mata-mata. | [dE.pA A.tSAn di.jA do/.j/ pA.sAj di.jA Ò«.dZA mA.tA.mA.tA] | Mereka menggelarnya dokyok kerana dia bekerja sebagai polis. |
| | | | 2. berkenaan dengan sesuatu yang tidak lengkap kelengkapannya | Tok sah bawak baskat dogeang tu pi pekan, sat ni mata-mata tangkap. | [to sAh bA.wA bAs.kAt do.gE.jAN tu pi p«.kAn sAt ni mA.tA.mA.tA tAN.kAp] | Jangan bawa basikal dogeang itu ke bandar, nanti polis tangkap. |
| becempera | [b«.tS«m.p«.ÒA] | kata kerja | lari bertempiaran kerana dikejar atau terkejut. | Orang hat dok maen judi tu pon lari bercempera bila nampak mata-mata mai. | [o.ÒAN hAt do mAen dZu.di tu pon lA.Òi b«.tS«m.p«.ÒA bi.lA nAm.pA/ mA.tA.mA.tA mAj] | Orang yang sedang bermain judi itu pun lari bertempiaran apabila melihat polis datang. |
| jege | [dZ«.gE] | kata kerja | membeliakkan mata. | Dia jege saja aku tau dia marah. | [di.jA dZ«.gE sA.dZA A.ku tAw di.jA mA.ÒAh] | Dia membeliakkan mata sahaja saya tahu dia marah. |
| melebek | [m«.lE.bE/] | kata adjektif | berkenaan dengan mata pisau, parang, cangkul dan lain-lain yang herot | Pisau ni melebek pasai budak-budak dok pi takek batu. | [pi.sAw ni m«.lE.bE/ pA.sAj bu.dA/.bu.dA/ do/ pi tA.ke/ bA.tu] | Mata pisau ini herot sebab budak-budak guna untuk menakik batu. |
| | | | 3. ketawa bersungguh-sungguh | Bila dia dengaq cerita tu, dia punya langgah sampai tekeluaq ayaq mata. | [bi.lA di.jA d«.NA)Ö tS«.Òi.tA tu di.jA pu.øA lAN.gAh sAm.pAj t«.k«.lu.wA))Ö A.jA)Ö mA.tA] | Apabila dia mendengar cerita itu, dia ketawa sehingga terkeluar air mata. |
| pote | [po.tE] | kata adjektif | berkenaan dengan mata yang rosak sebelah. | Kucin tu tak tau tangkap tikoih pasai dia pote. | [ku.tSin tu tA tAw tAN.kAp ti.koC pA.sAj di.jA po.tE] | Kucing itu tidak tahu menangkap tikus sebab matanya rosak sebelah. |
| hat | [hAt] | kata tugas | yang. | Ikot mata hang hat mana lawa? | [i.kot mA.tA hAN hAt mA.nA lA.wA] | Pada pandangan awak yang mana cantik? |