BUAPAK | BUAPAK, ketua kelompok kekeluargaan dalam sistem tradisi kepimpinan adat perpatih, iaitu perut. Istilah ‘buapak’ ialah hasil gabungan kata-kata ‘ibu’ dan ‘bapa’ yakni ketua dalam sebuah keluarga. Oleh itu, sebuah perut lebih besar daripada sebuah keluarga biasa sehingga boleh mencapai lima hingga enam generasi, maka konsep buapak itu terbit sebagai ketua kelompok kekeluargaan ini. Anggota-anggota dalam perut menjadi anak buahnya. | BUDAYA | Konsep |
ADAT PERKAHWINAN MELAYU SARAWAK | ADAT PERKAHWINAN MELAYU SARAWAK, adat perkahwinan yang diamalkan oleh masyarakat Melayu Sarawak di Kuching, Seri Aman, Miri, Sibu, Bintulu dan Limbang. Adat perkahwinan dan peraturan kekeluargaan penduduk Melayu Sarawak tertakluk kepada Undan-undang Mahkamah Melayu Sarawak yang mula dilaksanakan pada tahun 1910 di bawah pentadbiran Majlis Islam. Perkahwinan di kalangan masyarakat Melayu Sarawak terbahagi kepada lima. Pertama, ‘nikah benar’ iaitu perkahwinan yang biasa berlaku dan mengikut segala peraturan hukum dan adat yang biasa. Kedua, ‘nikah salah’ iaitu perkahwinan setelah melakukan perbuatan yang curang atau sumbang. Ketiga, ‘nyerah diri’ dan keempat, ‘ngekot’, serta kelima, ‘basuh kaki’. Nyerah diri berlaku jika lelaki menyerahkan dirinya kepada keluarga perempuan yang berada kerana tidak mampu untuk berkahwin mengikut adat. Keluarga perempuan boleh menghalau atau menolaknya secara lembut dengan mengenakan syarat yang ketat. Ngekot pula berlaku jika perempuan lari dari rumah untuk mengikut kekasihnya. Basuh kaki ialah perkahwinan yang sebahagian besar belanjanya ditanggung oleh pihak perempuan. Merisik Mencari jodoh dilakukan melalui keserasian antara pasangan lelaki dan perempuan. Apabila ibu bapa merasakan anak lelaki mereka sudah cukup umur untuk berkahwin, mereka akan mencadangkan nama beberapa orang gadis daripada saudara dekat dengan mengambil kira persamaan status dalam masyarakat. Anak lelaki dibenarkan membuat pilihannya sendiri dan pemilihannya itu diuji melalui ‘berugam’. Upacara menguji keserasian ini dijalankan oleh orang perempuan sahaja. Barang yang digunakan dalam upacara ini ialah ‘turak’ (alat penenun yang bulat), beras, tepung tawar iaitu tepung beras yang dicampur dengan limau, sirih tiga kapur dan tiga gulung rokok. | BUDAYA | Konsep |
AHMAD SHAWQIY | Ahmad Shawqiy (1258 H.–1351 H./1842 M.– 1932 M.) ialah penyair Arab moden. Ahmad Shawqiy mempelajari syair daripada tokoh silam syair Arab abad ke-19 dan permulaan abad ke-20. Dia lahir di Kaherah dan berasal daripada keluarga kacukan Arab, Kurdis, Turki, Sharkasi dan Yunan. Dia dibesarkan dalam kehidupan mewah dan selesa kerana mempunyai hubungan kekeluargaan dengan keluarga al-Khudiwiy Isma‘il dan keturunan al- Khudiwiy. | UMUM | |
MAHKAMAH SYARIAH | Mahkamah Syariah, mahkamah yang mengendalikan kes-kes berkaitan kekeluargaan orang Islam di Malaysia. | UNDANG-UNDANG | Konsep |
NUSYUZ | Nusyuz, derhaka atau ingkar. Dalam konteks kekeluargaan Islam, istilah ini merujuk kepada isteri atau suami yang menderhaka atau ingkar terhadap pasangan masing-masing tanpa alasan yang munasabah mengikut hukum syarak. . | AGAMA | Konsep |
HUKUM PEWARISAN ISLAM | Hukum Pewarisan Islam, salah satu cabang dalam hukum kekeluargaan Islam. | AGAMA | Dasar |
BULAN SABIT | Bulan sabit ialah lambang yang menyerupai bulan peringkat suku pertama. Dalam ilmu asal usul dan lambang kekeluargaan, bulan sabit adalah lambang anak lelaki kedua dalam keluarga. | UMUM | |
SEMENDA | SEMENDA, pertalian untuk seorang lelaki yang mengahwini seorang wanita yang masuk menjadi ahli baharu dalam keluarga wanita tersebut. Istilah ini digunakan dalam sistem kekeluargaan adat perpatih. Mengikut adat perpatih, orang semenda ialah orang yang datang daripada satu suku dan dia mengahwini seorang wanita daripada suku yang lain. Mengikut adat, sistem perkahwinannya ialah eksogami, iaitu kahwin di luar suku. Bagi seseorang yang tanpa suku, dia semestinya dikadimkan kepada suku yang berlainan daripada suku bakal isterinya. | BUDAYA | Adat |
UNDANG-UNDANG ADAT DI SABAH | UNDANG-UNDANG ADAT DI SABAH, peraturan-peraturan yang diaplikasi kepada penduduk peribumi Sabah, yakni mereka yang diberi status ‘anak negeri’. Peraturan ini berasal daripada adat atau amalan penduduk peribumi Sabah yang berkaitan dengan kepercayaan, kekeluargaan, pewarisan, kejiranan, hubungan seksual dan tatacara menimbangkan konflik. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa adat yang dipakai oleh pelbagai suku kaum yang terdapat di Sabah seperti suku kaum Dusun-Kadazan, Murut, Bajau, Melayu, Bugis, Orang Sungai dan lain-lain lagi boleh dikekalkan dan merupakan sebahagian daripada undang-undang negara sekiranya ia menepati syarat-syarat berikut. Pertama, adat tersebut tidak boleh direka tetapi mempunyai sejarah turun-temurun. Kedua, adat tersebut masih dihayati oleh suku kaum berkenaan. Ketiga, adat itu mestilah diamalkan secara berterusan, yakni tidak pernah terputus daripada satu keturunan kepada satu keturunan, dan keempat, adat itu mestilah boleh dikuatkuasakan dalam erti kata bahawa ia jelas dari segi hukuman yang akan dikenakan terhadap pesalah. | BUDAYA | Konsep |
ROKAN | ROKAN, daerah yang terletak di bawah pentadbiran Propinsi Riau, Indonesia. Pada dasarnya, Rokan terletak antara Sungai Rokan Kiri dan Sungai Rokan Kanan yang bermuara dekat Bagan Siapi-Api di Selat Melaka. Dalam peta Portugis pada abad ke-16, Rokan dikenal dengan nama Arakan. Sejarah Melayu mencatatkan Raja Rokan mempunyai hubungan kekeluargaan dengan Raja Melaka. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Bandar/Negeri/Negara/Tempat |