PRIMAT | Primat ialah anggota kumpulan mamalia yang terdiri daripada manusia dan haiwan yang paling hampir menyerupainya. Ahli-ahli sains mengelaskan lebih kurang 180 spesies mamalia sebagai primat. Mereka membahagikan primat kepada dua jenis utama: (1) antropoid – manusia, beruk dan monyet, dan (2) prosimia – aye-aye, galago, lemur, kongkang, poto dan tarsier. Sesetengah ahli sains mengelaskan tikus kesturi sebagai prosimia. | UMUM | |
MONYET | Monyet adalah satu daripada banyak jenis mamalia kecil, cergas dan antara haiwan yang paling cerdik. Ahli sains mengelaskan monyet – bersama manusia, beruk, lemur, dan kongkang dalam order Primat, iaitu order yang tertinggi. Kecerdikan monyet membolehkannya menyesuaikan diri dengan pelbagai persekitaran. Oleh sebab persamaan antara monyet dengan manusia, ahli sains menggunakan monyet dalam penyelidikan tentang kelakuan dan penyakit manusia. Misalnya, bahan darah yang dikenali sebagai faktor Rh ditemui dalam eksperimen menggunakan monyet Rhesus (lihat Faktor Rh). | UMUM | |
PROTOZOA | Protozoa ialah organisma bersel tunggal yang mungkin mempunyai ciri-ciri seperti tumbuhan atau haiwan. Ahli-ahli sains biasanya mengelaskan protozoa sebagai haiwan dan meletakkannya dalam filum Protozoa. Bagaimanapun, kini, ramai ahli sains tidak mengelompokkan protozoa sebagai haiwan atau tumbuhan. Mereka meletakkan protozoa bersama lain-lain organisma ringkas dalam alam Protista. Kajian tentang protozoa dikenali sebagai protozoologi. | UMUM | |
ABERCROMBY, RALPH | Abercromby, Ralph (1842–1897) ialah ahli kaji cuaca British. Bersama-sama seorang ahli sains Sweden, dia mewujudkan pengelasan awan yang diterima pakai oleh persidangan antarabangsa mengenai struktur awan pada tahun 1896. Abercromby juga mengelaskan cuaca kepada empat jenis – arah Selatan, arah Barat, arah Utara dan arah Timur. Setiap pengelasan ini berkaitan dengan ciri-ciri cuaca di Kepulauan Britain (British). | UMUM | |
MEYER, JULIUS LOTHAR | Meyer, Julius Lothar (1830–1895) ialah ahli kimia Jerman yang membuktikan perhubungan antara berat atom dengan sifat sesuatu unsur. Hasil kajiannya bersama-sama dengan seorang lagi ahli kimia Rusia, Dmitri Mendeleev telah membuka jalan ke arah perkembangan carta berkala unsur, yang mengelaskan unsur menurut tertib berat atom masing-masing di samping membuktikan bahawa kumpulan unsur tertentu mempunyai sifat-sifat yang serupa. Dalam jadual berkala yang moden, unsur dimasukkan ke dalam kumpulan menurut tertib nombor atom (bilangan proton dalam setiap nukleus). Lihat Unsur kimia (Jadual berkala). | UMUM | |
MAGNITUD | Magnitud ialah skala yang digunakan oleh ahli astronomi untuk mengukur kecerahan objek yang bercahaya di angkasa. Lebih cerah sesuatu bintang atau planet, maka lebih rendah nombor magnitudnya. Sistem magnitud adalah berasaskan usaha yang dilakukan oleh ahli astronomi Yunani purba, Hipparchus. Kira-kira pada tahun 125 S.M., Hipparchus mengelaskan bintang mengikut kecerahan. Dia menamakan bintang yang paling cerah sebagai bintang magnitud pertama, bintang yang kedua cerah sebagai bintang magnitud kedua dan seterusnya sehinggalah kepada bintang yang paling pudar. Bintang yang paling pudar digelar sebagai bintang magnitud keenam. | UMUM | |
ARCHAEOPTERYX | Archaeopteryx ialah nama genus (kumpulan) haiwan berbulu yang hidup lebih kurang 140 juta tahun dahulu, pada akhir Zaman Jurassic. Haiwan sebesar gagak ini mempunyai rangka bak reptilia yang hampir menyerupai rangka dinosaur kecil. Walau bagaimanapun, ia juga mempunyai bulu yang elok tumbuhnya dan sayap bak burung. Akibatnya, kebanyakan ahli sains mengelaskan Archaeopteryx sebagai burung. Fosil Archaeopteryx yang pertama telah dijumpai pada tahun 1860-an dalam pembentukan Batu Kapur Solenhofen di Bavaria, sebuah negeri di Jerman. Ia memberikan bukti bahawa burung adalah dari keturunan reptilia. | UMUM | |
SPAN | Span ialah haiwan yang hidup di dasar lautan dan lain-lain kumpulan air. Span tidak mempunyai kepala, lengan, atau organ dalaman. Ia hidup melekap pada batu-batan, tumbuh-tumbuhan dan lain-lain objek di bawah permukaan air. Span dewasa tidak bergerak dari satu tempat ke tempat lain, dan banyak span kelihatan seperti tumbuh-tumbuhan. Oleh sebab ini manusia dahulunya menganggap span sebagai tumbuh-tumbuhan. Tetapi kini, ahli sains mengelaskan span sejenis haiwan. Seperti kebanyakan haiwan, span memakan makanan. Span tidak dapat membuat makanannya sendiri, sebagaimana tumbuh-tumbuhan. | UMUM | |
DENEB | Deneb ialah bintang yang paling terang dalam buruj Cygnus, atau Swan. Deneb juga dikenali sebagai Alpha Cygni. Ia ialah bintang yang paling terang yang boleh dilihat dengan mata kasar dan mempunyai magnitud 1.26 (lihat Magnitud). Deneb ialah 60 000 kali ganda seterang matahari, tetapi ia kelihatan malap kerana jauhnya lebih kurang 1600 tahun cahaya (lihat Tahun cahaya). Deneb kelihatan berwarna putih kebiru-biruan disebabkan oleh suhu permukaan yang sangat tinggi, sekurang-kurangnya 10 000°C. Ahli astronomi mengelaskan bintang ini sebagai superraksasa biru. Diameter Deneb ialah lebih kurang 70 kali ganda diameter matahari. | UMUM | |
NEGARA MEMBANGUN | Negara membangun ialah negara miskin dan negara yang “tidak berada”. Negara seperti ini pernah dikenali sebagai negara tidak membangun, tetapi kini ramai ahli ekonomi lebih gemar menggunakan istilah negara membangun dan negara kurang membangun . Lazimnya negara sedang membangun mengalami kekurangan bahan makanan, kurang sumber tenaga, dan kadar Keluaran Negara Kasar (KNK) yang rendah. KNK ialah nilai semua barangan dan perkhidmatan yang dihasilkan oleh sesuatu negara dalam satu tahun. Ahli ekonomi biasanya mengelaskan negara mengikut asas per kapita (untuk seorang individu) KNK, iaitu – KNK dibahagikan dengan jumlah penduduk. | UMUM | |