Takwim Hijrah ialah kalendar yang berdasarkan

bulan qamari dan disebut juga takwim atau

kalendar Islam. Orang Arab sebelum Islam

menggunakan tahun qamariyah sejak zaman

dahulu kala. Tetapi bukanlah semua orang Arab di

seluruh Semenanjung Arab itu sama dalam cara

menggunakan kalendar mengukur waktu dan

sejarah yang berlaku di kalangan mereka. Begitu

juga panduan dan cara mencatat sejarah yang

mereka gunakan adalah sentiasa berbeza dan

berubah-ubah.

Maal Hijrah ialah tahun baru yang disambut pada

1 Muharam menurut takwim Islam. Takwim Islam

bermula daripada peristiwa penghijrahan Rasulullah

s.a.w. bersama-sama para sahabatnya dari Makkah

ke Yathrib iaitu al-Madinatul al-Munawarrah.

Daripada peristiwa tersebut, dapat dihayati nilai

pengorbanan, perjuangan, persaudaraan dan

perpaduan yang dibentuk oleh masyarakat Islam

Muhajirin dan Ansar di Madinah. Penghijrahan

Rasulullah s.a.w. ini membawa kepada kewujudan

negara Islam yang pertama, dan berperlembagaan

Islam.

Rejab ialah bulan ketujuh mengikut takwim Hijrah.

Nama Rejab digunakan sejak tahun 412 M. semasa

zaman Kilab ibn Murrah, iaitu datuk Rasulullah s.a.w.

Bulan ini dinamakan Rejab kerana orang Arab

memuliakan dan menghormati bulan ini dengan

mengelakkan diri daripada melakukan pertumpahan

darah. Malah pada zaman Jahiliyah pun peperangan

diharamkan pada bulan ini.

Rabiulawal ialah bulan ketiga mengikut takwim

Hijrah. Bulan ini dinamakan Rabiulawal pada

tahun 412 M., semasa zaman Kilab ibn Murrah,

moyang kelima Rasulullah s.a.w.

Safar adalah bulan kedua mengikut Takwim Hijrah.

Nama tersebut mula digunakan sekitar tahun 412

M., iaitu pada zaman Kilab ibn Murrah; datuk Nabi

Muhammad s.a.w. yang kelima. Terdapat beberapa

pandangan tentang asal usul nama Safar. Ada yang

berpendapat bahawa nama Safar diambil daripada

nama sebuah kawasan, iaitu al-Safariyyah. Pendapat

lain pula menyatakan bahawa ia diambil daripada

nama pasar al-Safariyyah yang terletak di selatan

Semenanjung Tanah Arab, iaitu di Yaman. Orang

Arab sering berulang-alik ke pasar tersebut untuk

menjalankan aktiviti perniagaan.

Syaaban ialah bulan kelapan mengikut takwim

Hijrah. Ia dikenali dengan nama ini pada tahun

412 M. Semasa hayat Kilab ibn Murrah, datuk

kelima dalam salasilah keturunan Rasulullah

s.a.w. Dikatakan nama Syaaban bermakna

berpecah menjadi kumpulan kerana kabilah Arab

memohon agar dipecah-pecahkan mengikut

pasukan tertentu bagi tujuan membuat serangan

selepas mereka berehat pada bulan Rejab, iaitu

bulan yang diharamkan berperang. Lihat Rejab.

Rabiulakhir ialah bulan keempat mengikut

takwim Hijrah. Bulan ini dinamakan Rabiulakhir

kira-kira pada tahun 412 M. Semasa zaman Kilab

ibn Murrah, iaitu moyang kelima Rasulullah s.a.w.,

bulan Rabiulawal dan Rabiulakhir juga dikenali

sebagai Rabi’ayni (dua Rabi’).

Syawal ialah bulan ke-10 mengikut

takwim Hijrah yang digunakan di sesetengah

negara Islam. Bulan Syawal adalah selepas bulan

Ramadan dan merupakan bulan permulaan bagi

mengerjakan haji yang bermula dari 1 Syawal

hingga ke-10 Zulhijah. Ia mendapat nama pada

zaman datuk Nabi Muhammad s.a.w. yang kelima,

iaitu Kilab ibn Murrah kira-kira pada tahun 412 M.

Zulkaedah ialah bulan di antara Syawal dan

Zulhijah iaitu bulan yang ke-11 mengikut Takwim

Hijrah. Ia dinamakan demikian lebih kurang pada

Almanak ialah sebuah buku atau risalah, lazimnya

terbit setahun sekali. Buku atau risalah ini

mengandungi pelbagai jenis maklumat. Sebuah

almanak biasanya mempunyai takwim, tarikh dan

peristiwa ulung, pergerakan bintang-bintang, dan

fakta mengenai kerajaan, sejarah, geografi, dan kaji

cuaca. Ia mungkin memaparkan juga perangkaan

mengenai populasi, industri dan pengeluaran

ladang.