tumindok Kd Lt | permulaan menanam padi. | Selepas proses menggaruk, petani akan mengambil tujuh batang anak padi yang pertama gumontor dari tapak semaian untuk dibawa ke satu sudut kecil di sawah padi. Proses ini dikenali sebagai tumindok yang bermaksud "permulaan". | Padi dan Keajaibannya | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
tumampau Kd Lt | sebahagian adat istiadat dalam upacara memuja tajau. | Pada hari yang ketiga, sebahagian daripada "Tantagas" itu menjalankan adat istiadat memuja yang dipanggil "Tumampau". Dalam upacara ini, "Tantagas-tantagas" itu membawa lembing dan naik ke atas lelangit rumah yang disebut "Tilud". Ia bermaksud untuk menyembah roh-roh jahat. | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
tilud Kd Lt | lelangit rumah. | Pada hari yang ketiga, sebahagian daripada "Tantagas" itu menjalankan adat istiadat memuja yang dipanggil "Tumampau". Dalam upacara ini, "Tantagas-tantagas" itu membawa lembing dan naik ke atas lelangit rumah yang disebut "Tilud". Ia bermaksud untuk menyembah roh-roh jahat. | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
tatabur Kd Lt | beras yang diletakkan di dalam bakul khas (bakul rotan atau kulit buluh). | Di hadapan dukun-dukun wanita itu tersedia "Tatabur" iaitu beras yang diletakkan di dalam sebuah bakul yang diperbuat daripada rotan atau kulit buluh. Pada hari itu juga seekor kerbau dikorbankan. | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
poju Kd Lt | upacara yang diadakan sebelum kerja-kerja mengambil kayu/perkakas membuat rumah dimulakan. | Sebelum alat-alat perkakas membuat rumah itu diambil dari hutan, terlebih dahulu mereka mengadakan upacara "Poju" supaya keselamatan rumah itu terjamin. | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
pilamong Kd Lt | tajau kecil yang diisi ramuan ubat-ubatan. | Pilamong - tajau kecil yang di dalamnya terdapat ramuan ubat-ubatan - akar-akar kayu, kapas, minyak kepalap dan jerangau. | Tarian-tarian Tradisional Negeri Sabah | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
penambuh Kd Lt | sejenis manik besar dan panjang yang digunakan untuk membuat kalung. Dipakai oleh lelaki dan perempuan. | Karoh - kumagih yang mengandungi manas minatom punai, aki, manas, ulu, enarad, nantilung dan penambuh. | Tarian-tarian Tradisional Negeri Sabah | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
nantilung Kd Lt | sejenis manik besar dan panjang yang digunakan untuk membuat kalung. Dipakai oleh lelaki dan perempuan. | Karoh - kumagih yang mengandungi manas minatom punai, aki, manas, ulu, enarad, nantilung dan penambuh. | Tarian-tarian Tradisional Negeri Sabah | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
nadau Kd Lt | matahari. | Selesai membina sulap, tentagas yang menentukan upacara menawa do rasam itu akan menentukan pula hari upacaranya. Kemudian para tentagas pun memanggil sesiapa yang ada menyimpan butia nadau, untuk kegunaan upacara itu. | Debur Menerpa | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
monobos Kd Lt | salah satu adat istiadat dalam upacara memuja tajau. | Pada hari yang kedua, semua tajau yang mahu dipuja dikeluarkan dari tempat simpanannya. Pada hari itu, upacara memuja tajau dimulakan dengan lima orang "Tantagas" menjalankan adat-istiadat "Monobos" dan lima orang lagi menjalankan adat-istiadat "Mongilau". | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |