mengilok Bj, Sl | sejenis tarian menggerakkan tangan dan jari-jari yang dianggap sebagai tarian bersuka ria atau untuk maksud menghiburkan tetamu yang datang. | Kalau kita perhatikan cara Tarian Mengilok dipersembahkan, ianya merupakan tarian berentak riang-ria atau gembira dan jelas tarian berkenaan melambangkan kegembiraan atau kedamaian hidup suku kaum berkenaan yang kebanyakannya tinggal di persisiran pantai atau di Sungai Kinabatangan dalam daerah Sandakan. | Tarian kaum Suluk diminati ramai | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
tanak tondu Kd | anak perempuan. | Endunya membisikkan beberapa kalimat. Tangannya melingkar di bahu Enandakan dan jari-jari tuanya sekali-sekala mengusap muka tanak tondunya yang merenung dengan wajah kosong. Air mata merembasi kelopak matanya. | Serpihan Musim | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
bilak buai Bj Sp | cincin belah rotan. | Di bahagian tangan dan kaki penari-penari wanita, juga dihiasi dengan perhiasan-perhiasan tertentu iaitu di bahagian tangan dihiasi dengan gelang sulau yang diperbuat daripada kulit-kulit kerang atau siput-siput laut, cincin emas bentuk bilak buai dan di jari-jari pula dihiasi dengan selingkuku, iaitu sejenis sarung kuku yang diperbuat daripada logam jenis suasa. | Tarian-tarian Tradisional Negeri Sabah | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
onuvon Mr Tl | mengisi benih padi ke dalam lubang dan menutupnya dengan tanah menggunakan ibu jari kaki (dilakukan oleh wanita sahaja). | Kumpulan wanita pula mengikuti jejak lelaki dengan mengisi benih padi di setiap lubang dan menutup lubang-lubang ini dengan tanah dengan menggunakan ibu jari kaki. Proses ini dipanggil onuvon. Pada keseluruhannya, proses menanam ini dipanggil monugal. | Padi dan Keajaibannya | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
sokot Bd | sejenis ulat sebesar ibu jari berwarna kekuningan. Ia hidup dalam batang rumbia yang sudah reput. Ia enak digoreng dan mempunyai banyak khasiat terutamanya protin.(sokot disebut di kalangan masyarakat Bidayuh, manakala ulat mulung oleh orang Melayu tempatan dan si’et oleh masyarakat Melanau) | Krombi dan Sokot antara makanan eksotik di Pasar Minggu Satok. | Pedoman Rakyat Jabatan Penerangan Malaysia Sarawak 2001 | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
pelaga Ib | sejenis manik sebesar ibu jari diperbuat daripada tiram. | Berdekatan dengan gong itu terdapat sebuah dulang yang diperbuat daripada banir pokok tapang. Dulang itu diisi dengan air untuk merendami duit syiling perak, kelam, pelaga manik, intan berlian dan emas. Dengan air itulah kepala bayi itu direnjis. | Novel Satangkai | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
kamah-kamah Bj Sp | kain yang dijahit bulat, diisi dengan kapuk, bulatannya sebesar jari kelingking orang dewasa dan panjangnya kira-kira 2.5 kaki. Digunakan sebagai lapik bagi menguatkan dengung/bunyi anak-anak gabang ketika dipukul. | Kamah-kamah ini dibuat dua lingkaran, diletakkan di sebelah menyebelah bahagian atas papagan, digunakan sebagai lapik bagi menguatkan dengung anak-anak gabang itu ketika dipukul; di bahagian dasar atau addas gabang diperbuat daripada zing ini adalah bagi membolehkan bunyi gabang itu akan bertambah nyaring. | Tarian-tarian Tradisional Negeri Sabah | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
sebundaki, *sobundaki* Kd | bahagian kulit halus di pangkal kuku. | 1. Kaca itu terlekat di bahagian sebundaki pada jari kanak-kanak itu. | Antara Pemutar Skru dan Kisus | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
bertandak, *tandak* Ml, MSr | menari. | Pak Udak Hassan terus bertandak dengan girangnya. Badannya yang kurus melidi dan hanya dibaluti kain sabuk dua jari itu kelihatan terhuyung-hayang macam lalang ditiup angin. | Ketipung Bunga Jambu | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
sumbul Bj Sm | bekas tembaga yang digunakan untuk mengisi sirih pinang. | Pak Guring lalu menghulurkan sumbul yang berisikan sirih pinang kepada Pak Longgon. Sambil ibu jari kanannya mengarah ke suatu sudut, di mana ayam jantan Tanak Wagu terikat di situ. | Ayam Jantan, Tanak Wagu dan Sumandak | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |