pendulug Ir | menghantar semula kedua mempelai ke rumah pengantin perempuan. | Akhir sekali untuk menyempurnakan tradisi budaya perkahwinan Iranun iaitu pendulug bermaksud menghantar semula kedua mempelai ke rumah pengantin perempuan. Selepas acara ini, kedua mempelai dibenarkan bebas melawati keluarga kedua-dua belah pihak dengan penuh adat istiadat kemasyarakatan. | Proses Perkahwinan Masyarakat Iranun | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
pagidsa-idsa Ir | majlis pertemuan rasmi di antara kedua belah pihak lelaki dengan perempuan yang diwakili oleh jurucakap masing-masing dgn tujuan utk merisik. | Kedua: Pagidsa-idsa yang bermaksud majlis pertemuan rasmi di antara kedua belah pihak lelaki dengan perempuan yang diwakili oleh jurucakap masing-masing. | Proses Perkahwinan Masyarakat Iranun | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
temeran Ib | alas untuk membawa bakul yang diperbuat daripada kulit kayu tekalong. | Kedua-dua belah telinga budak-budak di rumah panjang itu diconteng dengan kapur dan kedua-dua belah tangan mereka digelangkan dengan seutas tali yang dinamakan temeran. | Asap Kayu Lukai | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
korandabit Kd | bahagian alat muzik sompoton yg terdiri daripada buluh sumbiling yang kedua dan ketiga panjang. | Sompoton boleh dibahagi kepada dua bahagian, iaitu bahagian pertama dan bahagian kedua. Bahagian pertama terdiri dari lombohon satu, lombohon dua, korandabit bawah dan atas, kombitan dan lidah. Ianya diperbuat dari buluh jenis sumbiling yang banyak terdapat di daerah-daerah sekitar Ranau hingga ke Keningau Sabah. | Sompoton erat kembali talian suami isteri | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
ribadon Kd | tali yang kedua terdapat di bahagian sebelah kanan buluh pada alat tokungon. | Ketiga-tiga tali dari cungkilan sembilu buluh yang terdapat di sebelah kiri masing-masing dikenali sebagai toroloi satu, Toroloi dua dan Towon manakala di bahagian kedua yang terdapat di sebelah kanan buluh terdiri daripada loposon, ribadon, lombuson dan tongoon. | Tongkungan dimain ketika menunggu padi | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
kitak Ib, MSr | ganti nama kedua (jamak). | Mun anak tok pande kelak, muak juak kitak," tegas ibuku. Ibuku memang kuat meleter ayahku. | Antologi Cerpen Hati | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
wai Ib | kata sapaan mesra. | Baru saja kedua beranak itu bersiap-siap hendak beradu tenaga menghulurkan perahu ke gigi air, tiba-tiba kedengaran suara yang menegur:“Hoi wai! Hendak ke mana tu?” | Berakhirnya Pesta Ngongcong | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
tadul, *todul* Kd | kayu kecil yg dijadikan penyangga di kedua-dua hujung tali pada tongkungon. | Encik Janil Kiwai dari Kampung Lobong Tambunan telah menyatakan bahawa setiap tali atau dorongan haruslah berbeza-beza panjangnya bagi maksud menghasilkan bunyi yang berlainan dan untuk menghasilkan bunyi seperti ini si pemain haruslah mempunyai kemahiran untuk meletakkan penadul atau tadul seperti tercatat dalam rajah. | Tongkungan dimain ketika menunggu padi | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
manok Ib | ayam. | Lelaki tua tadi menjauhkan lagi kedua-dua manok sabung ke ruai kelapan. | Gugurnya Langit Hijau Nanga Tiga | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
sangod Kd | kepala musuh (hasil daripada mengayau). | Mengikut ayah lagi, kedua-dua datuknya masih memakai kalung dengan pecahan tengkorak burung tersebut. Apabila datuknya meninggal dunia maka segala pakaian, tangkal dan sangod turut dikubur bersama. | Alat-alat Muzik Tradisional Sabah Warisan Budaya Kita Bersama | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |