| crystal translation vector | vektor translasi hablur | Fizik | Keadaan Pepejal | Vektor translasi asas a, b dan c yang memperihal susunan atom pada kedudukan r adalah sama apabila dilihat dari kedudukan r'. Vektor translasi hablur diungkapkan sebagai: r' = r + n1a + n2b + n3c dengan n1, n2 , n3 = integer sembarangan |
| shi�r ?l-f?khr | shi�r ?l-f?khr | Kesusasteraan | Tiada | Puisi Arab yang bertemakan kebanggaan. Puisi ini menjadi nadi kesusasteraan Arab klasik. Menurut sebahagian pengkritik sastera, tema puisi ini merentasi tema yang lain seperti shi�r ?l-m?d? dan shi�r ?l-hij?�. Shi�r ?l-f?khr berbeza dengan shi�r ?l-m?d? dan shi�r ?l-hij?�. Melalui Shi�r ?l-f?khr, seseorang penyair merakamkan kelebihan peribadi dan komuniti masyarakat yang diwakilinya dengan penuh kebanggaan, sedangkan shi�r ?l-m?d? dan shi�r ?l-hij?� merupakan tradisi penyair yang mencari habuan dengan menyanjung individu tertentu dan mencela orang lain. Pada zaman ini, menjadi fitrah atau tabii bagi kabilah Arab mengangkat kedudukan kabilah masing-masing. Contohnya ialah kebanggaan Hatim al-Ta�i, seorang sasterawan Jahiliah terhadap kemuliaan peribadi dan sikap pemurahnya sendiri. Pada zaman Islam dan seterusnya, kebanyakan penyair Islam dan al-muwalladun (penyair bukan Arab yang dilahirkan di rantau Arab) telah menghasilkan shi�r ?l-f?khr yang dibuat-buat, tidak seperti pada zaman Jahiliah. Fenomena ini berpunca daripada faktor perbezaan fahaman politik dan parti antara satu golongan dengan golongan yang lain. Oleh yang demikian, shi�r ?l-f?khr pada zaman ini mengandungi mesej shi�r ?l-hij?�. Antara pencipta shi�r ?l-f?khr ialah Imru�al-Qays (Diwan, zaman Jahiliah) dan Abdullah ibn Amir (Diwan, zaman awal Islam). Lihat juga shi`r ?l-?am?s?h, shi`r ?l-m?d?. |
| shi�r ?l -?ij?� | shi�r ?l -?ij?� | Kesusasteraan | Tiada | Puisi Arab yang mengandungi unsur sindir cerca. Shi�r ?l-hij?� berpunca daripada budaya kehidupan kabilah Arab yang suka mengangkat kedudukan kabilah masing-masing dan merendah-rendahkan pihak lawan. Mengikut tradisi Arab Jahiliah shi�r ?l -?ij?� merupakan genre yang popular. Shi�r ?l -?ij?� boleh dilihat dari sudut keturunan dan sudut sahsiah atau peribadi. Pada zaman Jahiliah, tidak ada kabilah atau individu yang dapat mengelakkan diri daripada disindir dengan Shi�r ?l-hij?�. Shi�r ?l-hij?� sering disalahgunakan oleh beberapa penyair Jahiliah seperti al-Hutay�ah kerana menghasilkan puisi cercaan yang keterlaluan. Antara penyair Shi�r ?l-hij?� ialah Jarir dan Farazdaq (zaman Abbasiah). Lihat juga shi�r ?l-f?khr, shi�r ?l-??m?s?h, shi�r ?l-m?d?. |
| shi�r | shi�r | Kesusasteraan | Tiada | Suatu ungkapan kata-kata yang sengaja diberikan wazan. Wazan ialah pembentukan perkataan berdasarkan bilangan, huruf dan sebutan serta mempunyai qafiah, iaitu huruf akhir dalam bait. Ungkapan kata-kata yang mempunyai wazan dan qafiah mempunyai unsur imaginasi atau khayalan yang indah serta melukiskan peristiwa yang ada. Unsur asasi dalam sesebuah shi�r Arab ialah perkataan, bahasa, wazan, qafiah, qasad dan khayalan. Antara penulis shi�r yang terkenal ialah Hassan ibn Thabit. Shi�r dalam bahasa Arab bermaksud �puisi�. Lihat juga syair. |
| shi�r ?l-??m?s?h | shi�r ?l-??m?s?h | Kesusasteraan | Tiada | Puisi Arab yang dikaitkan dengan kebanggaan atau ketaksuban seseorang penyair terhadap kabilahnya sendiri. shi�r ?l-??m?s?h ini digunakan oleh penyair pada zaman Rasulullah SAW untuk mempertahankan Islam. Pada zaman berikutnya, shi�r ?l-??m?s?h dianggap sebagai puisi refleksi peperangan yang menyemarakkan semangat tentera Islam menghadapi peperangan. Pada zaman Abbasiah pula, penulisan shi�r ?l-??m?s?h berkurangan disebabkan tentera Islam tidak mendapat tentangan hebat daripada tentera bukan Islam. Antara penyair shi�r ?l-??m?s?h pada zaman Rasulullah SAW ialah Hassan ibn Thabit (Diwan), sementara pada zaman Abbasiah ialah al-Buhturi (H?m?s?h ?l-Buhturi). Lihat juga shi�r ?l-f?khr, shi�r ?l-hij?�. |
| shi�r ?l-rith?� | shi�r ?l-rith?� | Kesusasteraan | Tiada | Puisi Arab yang mengandungi unsur ratapan, penderitaan dan rintihan terhadap orang yang meninggal dunia. Penulisan puisi ini menjadi kebiasaan masyarakat Arab zaman Jahiliah. Walau bagaimanapun, pada masa itu penulisan hanya ditujukan kepada mereka yang mati secara biasa, bukannya mati dalam peperangan. Mereka yang mati dalam peperangan tidak akan diratapi dengan shi�r ?l-rith?� kerana mereka berperang untuk mati. Pada Zaman Umaiyyah, sebelum kematian Khalifah Mu�awiah, shi�r ?l-rith?� hanya berbentuk ratapan. Namun selepas kematian Khalifah ini, shi�r ?l-rith?� mengalami perubahan ketara. Penulisan shi�r ?l-rith?� tidak terbatas kepada orang yang meninggal dunia sahaja. Malah kepada perkara lain seperti kemusnahan kota, kematian haiwan kesayangan, atau sebarang kejadian yang membangkitkan perasaan sediah dan kecewa si penyair. Tradisi ini diteruskan dalam kesusasteraan pada Zaman Abbasiah. Penyair shi�r ?l-rith?� yang terkemuka pada zaman ini ialah Abu Tammam. Dalam sastera Parsi, Farrukhi Sistani mencipta sajak shi�r ?l-rith?� sempena kemangkatan Sultan Mahmud Ghaznavi. Lihat juga shi�r ?l-?khr, shi�r ?l-m?d?. |
| shi�r ?l-m?d? | shi�r ?l-m?d? | Kesusasteraan | Tiada | Puisi Arab yang mengandungi unsur pujian. Shi�r ?l-m?d? mempunyai dua bentuk. Bentuk pertama ialah puisi yang dicipta untuk mendapatkan habuan. Contohnya, dalam karya al-Nabighah al-Dhubyani penyair zaman jahiliah berjudul Mu�allaqat. Bentuk kedua ialah puisi yang dicipta secara ikhlas untuk seseorang yang disanjung tanpa mengharapkan sebarang habuan. Bentuk puisi pujian ini agak memberangsangkan pada zaman awal Islam, terutamanya karya Zuhayr ibn Abi Sulma yang menulis puisi pujian secara jujur. Contoh dalam sastera Parsi ialah syair tulisan Rundaki dan �Unsuri yang terdapat dalam Divan. |
| shi�r ?l-w??f | shi�r ?l-w??f | Kesusasteraan | Tiada | Puisi arab yang mengandungi unsur deskriptif yang membicarakan keindahan alam sekitar. Antara ciri puisi ini adalah memaparkan elemen persekitaran seperti benda dan haiwan, unsur perbandingan langsung atau tidak langsung, unsur hiperbola dan sebagainya. Shi�r ?l-w??f pada zaman Jahiliah mempunyai elemen perasaan, khayalan, dan lafazan, bertujuan mengambarkan sesuatu objek dalam kehidupan dan persekitaran mereka. Objek yang menjadi perhatian penyair ialah binatang tunggangan seperti unta dan kuda, di samping khayalan mereka tentang suasana padang pasir yang kontang, Contoh penyair deskriptif zaman Jahiliah yang terkenal ialah Imru� al �Qays dan al-Nabighah al-Ja �di. shi�r ?l-w??f berkembang di Andalus dengan kemasukan unsur baharu seperti salji. Puisi deskriptif ini berbeza bentuk atau pengolahannya berbanding dengan puisi deskriptif pada zaman Jahiliah. Antara penyair zaman Andalus ialah Ibn Khafajah (Diwan). |
| reflection coefficient | pekali pantulan | Teknologi Ujian Tanpa Musnah | Radiografi dan Ultrasonik | Parameter untuk mengukur peratus tenaga yang dipantulkan akibat interaksi antara gelombang bunyi dengan bahan. Apabila gelombang bunyi bertemu dengan sempadan dua media, sebahagian tenaga bunyi akan dipantulkan yang dikenali sebagai pekali R. Pekali R diberikan formula seperti yang berikut: Pekali pantulan, R = 1 - (4Z1Z2/(Z1 + Z2 )^2, Dengan Z1 dan Z2 ialah impedan akustik dalam dua bahan berbeza. Lihat juga pemantul, pekali penghantaran. Jadual menunjukkan nilai pekali pantulan R pada sempadan antara medium-medium yang berbeza. Contohnya antara aluminium dengan air, pekali pantulan ialah 72. Ini bermaksud 72% gelombang bunyi dipantul semula ke dalam aluminium yang terendam dalam air. |
| R-naught | nilai kebolehjangkitan | Kesihatan Awam | Tiada | Tiada |