action | aksi | Kesusasteraan | Tiada | Gerak laku atau tindakan seseorang watak yang sengaja dibuat-buat, sama ada dalam cerita filem, drama, atau cerita rekaan. Aksi merupakan rentetan peristiwa yang bergerak melalui masa, yang mempunyai kesatuan dan makna. Kesatuan dan makna bermaksud aksi yang bergerak mengarah kepada penyudahan yang dapat menyelesaikan sesuatu konflik. Rentetan peristiwa yang saling bersambungan itu bergerak secara logik melalui tiga peringkat, iaitu permulaan, pertengahan, dan pengakhiran. Aksi berasal daripada bahasa Latin actus yang bermaksud `tindakan atau perbuatan�. |
synthesis | sintesis | Kesusasteraan | Tiada | Penggabungan pelbagai unsur untuk menjadikannya satu kesatuan yang kompleks. Dalam penulisan kreatif, sintesis merujuk kepada penggabungan pelbagai unsur seperti bahasa, pengalaman, imaginasi, dan nilai untuk menjadikannya satu kesatuan. Dalam kritikan sastera, sintesis bermaksud kajian yang dibuat ke atas kepelbagaian unsur dalam karya, dan hubung kait antaranya. Sintesis berasal daripada bahasa Yunani yang bermaksud �meletakkan bersama�. |
unity | kesatuan | Kesusasteraan | Tiada | Konsep menghubungkan atau menggabungkan karya sastera supaya menjadi keseluruhan yang sebati dan padu. Dalam drama, konsep penggabungan ini berlaku pada aksi, masa, dan tempat. Gabungan aksi ialah aksi utama tanpa subplot, watak dan latar. Gabungan masa ialah jangka masa sehari semalam, manakala gabungan tempat ialah lokasi yang dapat dikunjungi watak dalam satu hari. Konsep ini pertama kali dibincangkan oleh Aristotle dalam karya Poetics dan dimantapkan sebagai prinsip drama pada tahun 1570. Konsep ini diterima di sesetengah tempat di Eropah. Contohnya di Perancis, konsep ini diguna pakai selama 200 tahun, tetapi di England dan Sepanyol, konsep ini tidak diberikan perhatian. Namun penulis seperti Shakespeare tidak mematuhi konsep ini. Dramatis tersohor ini tidak mengambil kira keperluan atau pentingnya konsep kesatuan ini dalam pengkaryaannya. |
eschatology criticism | kritikan eskatologi | Kesusasteraan | Tiada | Kaedah kritikan yang melibatkan kajian terakhir alam dan manusia, contohnya kematian dan kiamat. Kritikan eskatologikal juga merujuk kepada kritikan tradisional dan popular yang menganggap bahawa sesebuah novel mempunyai kesatuan, lantas plotnya berkembang ke arah pengakiran yang menyokong kesatuan tersebut. Istilah ini digunakan oleh ahli pengkritik dekonstruksi, Derrida untuk mengkritik pendekatan yang cuba mencari kesatuan, makna yang stabil, dan pengakiran yang pasti dalam sesebuah karya sastera. Dalam bahasa Yunani , eschatos bermakna �akhir�. |
unitary | kesatuan | Sains Politik | Politik Perbandingan | Pemerintahan negara yang berasaskan kepada satu kerajaan terpusat berbanding dengan persekutuan yang memperlihatkan dua lapisan kerajaan seperti kerajaan pusat dan kerajaan negeri. Kerajaan ini menguasai segala bidang pemerintahan, kekayaan ekonomi dan segala sumber yang ada dalam negara tersebut walaupun dalam negara ini juga terdapat golongan minoriti yang berbeza etnik, budaya dan agama. Dalam negara seperti ini, biasanya wujud gerakan pemisahan yang menuntut autonomi atau kemerdekaan kerana tertindas oleh kerajaan yang memberi kelebihan kepada golongan majoriti. Contohnya Filipina, Indonesia, Thailand dan Sri Lanka. |
discourse | wacana | Kesusasteraan | Puisi | Keseluruhan tuturan atau ujaran yang merupakan kesatuan fikiran yang lengkap. Pantun di bawah merupakan satu wacana yang lengkap. Pisang emas dari Bentan, Pisang lidi bertanding-tandingan; Hutang emas dibalas intan, Hutang budi tiada bandingan. |
integration | integrasi | Kesusasteraan | Tiada | Perihal menggabungkan bahagian-bahagian menjadi satu kesatuan. |
rhythm | irama | Kesusasteraan | Puisi | Alunan yang timbul daripada pengulangan dan penggantian kesatuan bunyi dalam alun panjang pendek, keras lembut dan tekanan tinggi rendah nada dalam puisi. |
auditory imagery | citraan dengaran | Kesusasteraan | Puisi | Kesan keseluruhan pada pendengaran yang menimbulkan kesatuan perasaan daripada penggunaan perkataan. Contohnya, kata-kata seperti ombak, ribut, guruh yang biasanya menimbulkan kebimbangan atau ketakutan. |
common rhythm | irama lazim | Kesusasteraan | Puisi | Alunan yang biasanya muncul kesan daripada pengulangan dan penggantian kesatuan bunyi, tinggi atau rendah nada dan juga keras atau lembut sesuatu tekanan. |