| burial jar | takar mayat; tempayan mayat | Sejarah | Tiada | Takar atau tempayan yang digunakan dalam pengebumian yang dilakukan pada zaman prasejarah dengan meletakkan mayat ke dalam takar atau tempayan dan kemudian ditanam. |
| secondary burial jar | perkuburan tajau sekunder | Arkeologi | Data Arkeologi dan Teknik Arkeologi | Penguburan kali kedua yang menggunakan tempayan tanah. Perkuburan tajau sekunder paling awal di Asia Tenggara ialah di Gua Niah (Sarawak) yang berusia sekitar 2000 SM. Tempayan tanah ini digunakan untuk tujuan pembakaran rangka mayat. Pada waktu yang sama terdapat juga lebih daripada seorang individu dikuburkan secara bersama-sama, tetapi ini jarang berlaku. Bekal pengebumian yang kerap ditemui pada perkuburan tajau sekunder ini ialah tembikar tanah dwimuncung, dipercayai digunakan untuk tujuan ritual semasa penguburan. Ketika Zaman Logam dan seterusnya, pembakaran mayat tidak dilakukan lagi, tetapi tempayan tanah diisi dengan tulang manusia sahaja. Bekal pengebumian yang kerap ditemui terdiri daripada beliung batu, objek logam, gangsa, pisau besi dan manik kaca. Perkembangan penguburan ini berakhir sekitar 1000 tahun di Sabah sementara di Sarawak sekitar zaman sejarah kerana pernah ditemui tempayan tembikar batu China yang menggantikan tempayan tanah tempatan. Antara tapak penemuan di Bukit Tengkorak, Pusu Lumut, dan Hagop Bilo (Sabah) dan Upiusing, Lubang Tulang, Lubang Jeragan (Gua Niah) Sarawak. Di Semenanjung, tapak penemuan ditemui di Kampung Limbongan (Terengganu) pada 1985 bertarikh sekitar 1000 tahun dengan bekal pengebumian manik emas. |
| barrel shaped | bentuk tempayan | Kesenian | Tiada | Tiada |
| urn | takar;kendi | Kesenian | Tiada | Bekas berbentuk tempayan yang dibuat daripada tanah liat atau logam. |
| semi-fixed element | unsur separa lekat | Landskap | Tiada | Elemen yang tidak melekat pada sesuatu permukaan dan boleh dialih jika perlu. Contohnya, pasu besar atau tempayan bunga. |
| secondary burial | pengebumian sekunder | Arkeologi | Data Arkeologi dan Teknik Arkeologi | Amalan yang dipraktikkan oleh masyarakat lampau dengan meletakkan mayat di suatu tempat atau ditanam sehingga reput. Kemudian, tulang-tulang dan tengkorak mayat tersebut dikumpulkan untuk dikebumikan semula di kubur lain, ditempatkan di dalam tempayan atau keranda khas. Upacara ritual juga diadakan semasa pengebumian sekunder dijalankan. Contohnya, pengebumian sekunder yang dipraktikkan oleh masyarakat Iban suatu ketika dahulu, iaitu tulang-tulang mayat disimpan di dalam tempayan dan ditempatkan pada kelereng. |
| allegory | alegori | Kesenian | Drama dan Teater | Idea atau konsep abstrak dalam bentuk watak, objek atau lambang untuk memberikan sesuatu pengertian lain yang lebih penting di luar karya. Contohnya, syarat-syarat hantaran peminangan yang diberikan oleh Puteri Gunung Ledang kepada Sultan Mahmud, iaitu tujuh dulang hati nyamuk, tujuh tempayan air mata anak dara dan semangkuk darah putera raja dalam sejarah Melayu. |
| ceramic | seramik | Arkeologi | Data Arkeologi dan Teknik Arkeologi | Artifak yang diperbuat daripada tanah liat yang dibakar pada suhu tertentu. Antara artifak yang dikategorikan sebagai seramik ialah terra cotta, tembikar, tembikar batu, porselin dan seladon. Seramik ialah salah satu bahan perdagangan yang utama di Asia Tenggara dan di Eropah. Seramik juga dianggap sebagai bahan milik yang amat berharga pada sesetengah masyarakat, seperti tajau (tempayan) bagi masyarakat Iban di Sarawak. Pusat pembuatan seramik perdagangan awal yang utama ialah China, Khmer (Kampuchea), Thailand dan Parsi. Perkataan seramik berasal daripada perkataan Yunani �keramos� bermaksud barang yang mudah pecah. |