padi Bugis | [pA.di bu.gis] | | sejenis padi yang boleh tumbuh di tanah yang mempunyai sedikit air atau di tanah yang lembab. Padi ini besar dan bulat berbanding padi lain. | | | |
naek padi | [nAe/ pA.di] | | proses menuai dan membawa padi naik dari sawah. | Dah dekat nak naek padi, kene le siap lesong. | [dAh d«.kAt nA/ nAe/ pA.di k«.n« l« si.jAp l«.soN] | Sudah dekat nak naik padi, kenalah siapkan lesong. |
padi layang | [pA.di lA.jAN] | | padi yang tidak berisi. | Taon ni nasib kite kurang baek, banyak padi layang. | [tA.won ni nA.sib ki.t« ku.ÄAN bAe/ bA.øA/ pA.di lA.jAN] | Banyak padi yang tidak mengandungi isi pada tahun ini. |
menyiak | [m«.øi.jA/] | kata nama | suatu kepercayaan lama dalam aktiviti penanaman padi. Sewaktu padi hampir berbunga, beberapa orang perempuan tua berumur sekitar 50 dan 60 tahun akan berbogel dan berlari-lari anak di atas batas sawah sewaktu masuk waktu maghrib. Tujuannya bagi menjauhkan serangga dan musuh tanaman lain seperti tikus daripada merosakkan pokok-pokok padi. | Musem ni, kau dah menyiak? | [mu.sem ni kAw dAh m«.øi.jA/] | Musim ini, engkau sudah menyiak? |
eko becat [e.ko b«.tSAt] | [e.ko b«.tSAt] | | berkenaan buah padi yang separuh masak berwarna kuning kehijauan. Biasanya keadaan sebegini berlaku dalam tempoh lebih kurang sepuluh hari. Pada peringkat ini padi boleh dibuat emping. | Nak ketam apenye, padi tengah eko becat. | [] | Apa yang hendak diketam, padi baru separuh masak. |
tinjau belukau | [tin.dZAw b«.lu.kAw] | | peringkat pertumbuhan pokok padi di antara tahap masuk isi hingga bunting. | Padi aku tengah tinjau belukau. | [pA.di A.ku t«.NAh tin.dZAw b«.lu.kAw] | Padi aku sedang tinjau belukau. |
padi nacen | [pA.di nA.tSen] | | sejenis pokok padi yang tinggi. | | | |
melindong batas | [m«.lin.doN bA.tAs] | | peringkat pokok padi mulai naik dan tingginya melampaui batas-batas padi. | Padi aku tengah melindong batas, tak lame lagi bebuah le. | [pA.di A.ku t«.NAh m«.lin.doN bA.tAs tA/ lA.m« lA.gi b«.bu.wAh l«] | Padi aku tengah melindung batas, tak lama lagi berbuahlah. |
masok isi | [mA.so/ i.si] | | peringkat padi mula berisi. | Padi tengah masok isi, tak lame lagi burong pipet datang le. | [pA.di t«.NAh mA.so/ i.si tA/ lA.m« lA.gi bu.ÄoN pi.pet dA.tAN l«] | Pokok padi aku sedang mula berisi, tak lama lagi burung pipit datanglah. |
rateb jalan | [ÄA.teb dZA.lAn] | | upacara berzikir sambil berjalan sekeliling kampung selepas menuai padi. | Padi dah abes tuai, minggu depan boleh le kite rateb jalan. | [pA.di dAh A.bes tu.wAj miN.gu d«.pAn bo.leh l« ki.t« ÄA.teb dZA.lAn] | Padi sudah dituai, minggu hadapan bolehlah kita adakan upacara ratib jalan. |