| Selamat petang. "Kata-kata Mutiaria Xi Jinping", adakah ungkapan ini betul dari segi tatabahasa? Terima kasih. | Ungkapan yang betul ialah “Mutiara Kata Xi Jinping”. Mutiara kata bermaksud kata-kata atau pepatah yang ringkas tetapi bernas menggambarkan ciri-ciri kebenaran atau persepsi kehidupan ini. | Tatabahasa | 08.08.2020 |
| Saya pernah tanya soalan ini: Adakah kata-kata seperti pemerkukuh, pemercantik dan pemerpanjang diterima sebagai menepati tatabahasa Melayu untuk memaknai sesuatu yang digunakan untuk memperkukuh, mempercantik dan memperpanjang? Contohnya: Potret-potret catan tangan itu pemercantik kamar yang sudah sedia cantik. Jawapan DBP seperti ini: Kata-kata seperti pemerkukuh, pemercantik dan pemerpanjang tidak diterima sebagai kata dalam bahasa Melayu kerana tidak menepati sistem pembentukan kata untuk imbuhan. Saya tertanya mengapa ia 'tidak menepati sistem pembentukan kata untuk imbuhan' walhal kata 'pemer-' sebagai padanan 'pelaku' untuk 'memper-' iaitu perbuatannya sudah diterima dalam bahasa Melayu khususnya dalam entri Kamus Dewan. Kata seperti 'pemeroleh' yang bermakna orang/pihak yang 'memperoleh' dan 'pemerkosa' yang bermakna orang/pihak yang 'memperkosa' sebahagian perbendaharaan kata Melayu dan ini tidak dapat dibahaskan sebagai 'kekecualian' dalam bahasa kerana tiada bentuk yang dapat diwujudkan untuk 'menepati sistem pembentukan kata untuk imbuhan' dan kata-kata seperti 'pemeroleh' dan 'pemerkosa' mendukung makna sendiri. Mungkin 'sistem pembentukan kata untuk imbuhan' DBP perlu dikemas kini dengan data terkini. | Untuk perkataan memperkukuh, mempercantik dan memperpanjang, awalan memper- bergabung dengan kata dasar daripada golongan kata adjektif membentuk kata kerja yang membawa makna menjadikan lebih atau bertambah bagi sifat yang terkandung dalam kata dasar. Contohnya: Cantik – mempercatik (menjadikan lebih cantik) (TATABAHASA DEWAN EDISI KETIGA, m.s.: 179) Untuk perkataan pemerkosa, kata dasarnya adalah perkosa. Perkataan ini menerima imbuhan awalan peN- untuk membentuk kata nama terbitan. PeN- menjadi pe- apabila bergabung dengan kata dasar yang bermula dengan huruf-huruf m, n, ny, ng , r, l, dan w. Contohnya: Masak – pemasak Termasuk dalam jenis ini ialah kata dasar yang bermula dengan huruf-huruf p, t, k, dan s. Dalam hal ini, huruf pertama dalam kata dasar luluh dan digantikan dengan bentuk sengau yang dilafazkan pada tempat yang sama daerah artikulasinya (homorganik) dengan bunyi pertama dalam kata dasar, iaitu m bagi p, n bagi t, ng bagi k, dan ny bagi s. Contohnya: Perkosa – pemerkosa Tahan – penahan Karang – pengarang Selam – penyelam Untuk lebih memahami pembentukan kata nama dengan lebih lanjut, tuan boleh merujuk buku TATABAHASA DEWAN EDISI KETIGA (m.s.: 104 – 132) | Tatabahasa | 11.07.2019 |
| Adakah kata-kata seperti pemerkukuh, pemercantik dan pemerpanjang diterima sebagai menepati tatabahasa Melayu untuk memaknai sesuatu yang digunakan untuk memperkukuh, mempercantik dan memperpanjang? Contohnya: Potret-potret catan tangan itu pemercantik kamar yang sudah sedia cantik. | Kata-kata seperti pemerkukuh, pemercantik dan pemerpanjang tidak diterima sebagai kata dalam bahasa Melayu kerana tidak menepati sistem pembentukan kata untuk imbuhan. | Tatabahasa | 07.04.2019 |
| "Cik Ruhila tergamam mendengar kata-kata itu datang dari seorang warga asing berkulit putih". Adakah ayat ini betul dari segi tatabahasa? | Ayat yang betul ialah "Cik Ruhila tergamam apabila mendengar kata-kata itu daripada seorang warga asing yang berkulit putih". | Tatabahasa | 09.12.2019 |
| Saya ingin mendapat penjelasan tentang teknik menulis persoalan yang betul untuk menjawab kertas Kesusasteraan Melayu SPM. Golongan kata yang manakah yang betul digunakan selepas perkataan persoalan. Adakah kata nama/ kata nama terbitan sahaja, atau boleh menggunakan perkataan golongan kata kerja, kata adjejtif atau kata tugas. Contoh 1: Persoalan kegigihan bekerja. Perkataan kegigihan ialah kata nama terbitan. Contoh 2: Persoalan mementingkan diri sendiri. Perkataan mementingkan ialah kata kerja. Adakah kata kerja boleh diletakkan selepas perkataan persoalan. Contoh 3: Persoalan tidak mementingkan masa. Perkataan tidak ialah kata nafi (golongan kata tugas). Adakah kata nafi boleh diletakkan selepas perkataan persoalan. Jika kata kerja dan kata nafi tidak boleh diletakkan selepas perkataan persoalan, bolehlah digunakan perkataan sikap selepas perkataan persoalan. Contoh 1: Persoalan sikap mementingkan diri sendiri. Contoh 2: Persoalan sikap tidak mementingkan masa. | Pada kelazimannya kata nama dirangkaikan dengan kata nama atau kata sendi nama, seperti persoalan wanita dan persoalan dalam kalangan wanita. Kata persoalan juga boleh diikuti dengan kata nafi. Satu lagi aspek yang perlu diberikan perhatian ialah aspek makna kata. Contohnya ayat, persoalan mementingkan diri sendiri memberikan maksud yang tidak jelas. Oleh itu, ayat itu juga menjadi kurang tepat. Walau bagaimanpun, untuk mendapatkan skema jawapan yang betul berkaitan dengan peperiksaan, tuan perlu merujuk pihak yang lebih berwibawa, iaitu guru yang mengajarkan subjek berkenaan. | Tatabahasa | 06.05.2020 |
| Selamat sejahtera tuan puan, saya ingin bertanya mengenai perbezaan jenis kata majmuk rangkai kata bebas dengan kata majmuk istilah khusus. Saya keliru dengan kedua-dua jenis kata majmuk ini kerana beberapa sumber rujukan (bahasa Melayu) yang pernah saya baca menyatakan maklumat yang agak berbeza antara satu sama lain. Sebuah buku menyatakan bahawa kata majmuk rangkai kata bebas ialah percantuman kata dasar daripada mana-mana golongan kata manakala kata majmuk istilah khusus merupakan kosa kata khusus bagi sesuatu bidang ilmu dan jawatan seperti lut sinar (contoh bidang ilmu) dan Naib Canselor (contoh jawatan). Namun begitu, beberapa hari lalu saya terbaca dalam satu kompilasi nota BM STPM (Sem 1-3) berbentuk PDF yang menyatakan kata majmuk rangkai kata bebas terdiri daripada umum dan gelaran. Contohnya, alat tulis (umum), Naib Canselor, dan Raja Muda (gelaran). Kata majmuk istilah khusus pula hanya terdiri daripada kosa kata khusus bagi sesuatu bidang ilmu. Sumber-sumber rujukan dalam internet yang saya juga baca menyatakan maklumat yang berbeza-beza. Hal ini membuatkan saya keliru. Yang mana satukah maklumat yang betul dan boleh digunakan pada masa kini? Apakah perbezaan di antara kata majmuk rangkai kata bebas dengan kata majmuk istilah khusus? Saya ingin memohon bantuan pihak DBP untuk menyelesaikan kekeliruan saya ini. Segala kerjasama dan perhatian daripada pihak DBP amatlah saya hargai. Sekian, terima kasih. | Tatabahasa Dewan menerangkan kata majmuk ialah kata yang dihasilkan melalui proses yang merangkaikan dua kata dasar atau lebih yang membawa makna tertentu. Tidak ada pembahagian kata majmuk istilah khusus dan kata majmuk rangkai kata bebas kerana dalam bentuk penulisan umum kata tersebut berfungsi sebagai kata majmuk, manakala dalam penulisan ilmiah yang khusus kepada bidang tertentu kata tersebut dianggap sebagai istilah. Kami berpandangan pembezaan ini berdasarkan konteks penggunaannya, kata majmuk rangkai kata bebas digunakan dalam konteks umum, manakala kata majmuk istilah khusus digunakan dalam wacana ilmiah yang berkaitan dengan peristilahan. | Tatabahasa | 24.05.2020 |
| Apakah perbezaan penggunaan kata-kata hubung seperti yang berikut, i) apabila ii) semasa iii) ketika iv) tatkala v) sewaktu vi) bila | Untuk makluman tuan, kata hubung apabila, semasa, ketika, tatkala dan sewaktu merupakan kata hubung keterangan waktu. Keterangan waktu ialah unsur yang menerangkan masa sesuatu kejadian. Berdasarkan Kamus Dewan Edisi Keempat, kata hubung tersebut mempunyai makna yang hampir sama yang bererti pada ketika itu. Perkataan bila pula ialah kata tanya yang digunakan untuk menanyakan waktu yang mana. | Tatabahasa | 04.04.2018 |
| Assalamualaikum. Mohon majukan kepada pihak berkenaan. Bahagian 'Dunia Kata - Bual Kata' tiada butang untuk dicapai di Gerbang Kata DBP. Saya perlu menulis alamat 'http://ekamus.dbp.gov.my/Kata.aspxz' untuk memasukinya. Mohon dibaiki supaya senang untuk orang awam lihat senarai kata-kata yang disaran oleh pengguna. | Sila gunakan Internet Explorer untuk melayari Gerbang Kata DBP (Kata.aspx">http://ekamus.dbp.gov.my/Kata.aspx) bagi memastikan kelancaran semasa melayari laman web ini. | Lain-lain | 25.09.2019 |
| (1) Apakah jenis kata 'tiba-tiba'? Adakah kata ini kata adverba atau kata adjektif? (2) Contoh ayat: Dia tersembul dengan tiba-tiba. Bolehkah kata sendi nama 'dengan' menerima perkataan 'tiba-tiba', memandangkan 'dengan' hanya boleh menerima kata nama? (3) Adakah perkataan 'secara' lebih sesuai digunakan berbandingkan kata sendi nama 'dengan' dalam contoh ayat di atas bahkan kedua-dua perkataan tersebut boleh digugurkan? | (1) "tiba-tiba" ialah kata adjektif. (2) dengan tiba-tiba boleh digunakan. dengan membawa maksud unsur keterangan, iaitu keterangan cara bagi kata adjektif tiba-tiba. (3) secara juga boleh digunakan untuk menggantikan perkataan dengan, kerana secara membawa maksud dengan cara. | Tatabahasa | 18.06.2020 |
| Apakah penerbitan kata dalam bahasa Melayu? | Penerbitan kata ialah perihal menerbitkan kata, iaitu kata dasar yang menerima imbuhan akan menerbitkan kata baharu, seperti ajar (kata dasar) apabila menerima awalan/akhiran/apitan akan menghasilkan kata baharu belajar (awalan ber-), ajaran (akhiran -an) dan pengajaran (apitan peN-an). | Tatabahasa | 11.03.2019 |