PERAIRAN MILIK NEGARA | Perairan milik negara ialah kawasan perairan laut yang hak-hak berdaulat adalah dipunyai oleh sesebuah negara. Hak-hak ini termasuk kawalan terhadap penangkapan ikan, pelayaran, perkapalan dan juga penggunaan sumber laut semula jadi. | UMUM | |
SULTAN | Sultan ialah gelaran penghormatan yang diberikan kepada raja dan pemerintahan Islam. Perkataan sultan bermakna berdaulat, tetapi pada zaman dahulu ia bermakna seseorang yang tegas dan amat berkuasa. Gelaran tersebut telah digunakan sejak kira-kira tahun 900. Pemerintah Empayar Uthmaniyyah dikenali sebagai sultan. Ramai sultan yang memiliki kekayaan, tetapi kini beberapa orang sahaja yang mempunyai kuasa seperti raja pada zaman dahulu. | UMUM | |
KELUARGA DIRAJA | Keluarga diraja ialah anggota keluarga raja berperlembagaan yang memerintah, – iaitu raja, ratu, maharaja, maharani, sultan, amir, atau raja berdaulat yang lain. Keluarga diraja dianggotai oleh seorang raja yang berkuasa dalam sebuah negara, dan juga anggota keluarganya yang terdekat – isteri atau suami, anak, cucu, adik-beradik dan ibu bapa. Keluarga diraja tidak semestinya sama dengan keluarga pemerintah sesebuah negara (mereka yang berkuasa ke atas sesebuah kerajaan). Di kebanyakan negara – United Kingdom contohnya– raja adalah ketua negara tetapi tidak memainkan sebarang peranan dalam pentadbiran kerajaan. Sesetengah keluarga pemerintah yang menguasai kerajaan pula tidak semestinya berdarah raja. Contohnya, keluarga pemerintah negara Kuwait bukanlah berdarah raja. Keluarga sebegini biasanya tidak mempunyai asal usul dari keturunan bangsawan sejak zaman nenek moyang lagi. | UMUM | |
KEDAULATAN | Kedaulatan pada mulanya digunakan terhadap raja. Setiap penduduk di sesebuah negeri ialah rakyat kepada raja. Raja itu sendiri ialah seorang yang berdaulat, iaitu tidak berajakan kepada sesiapa . | UMUM | |
BHUMIBOL ADULYADEJ | Bhumibol Adulyadej (1927– ) menjadi raja Thailand pada tahun 1946. Dia merupakan raja berdaulat yang kesembilan dalam dinasti Chakri, yang diasaskan pada tahun 1782. Bhumibol menjadi raja setelah abangnya Ananda, raja yang tidak ditabalkan, ditemui mati ditembak pada tahun 1946 sejurus sebelum pertabalannya. Kematian Ananda masih menjadi misteri. | UMUM | |
KESULTANAN PERLIS | KESULTANAN PERLIS, institusi kerajaan Perlis. Kesultanan Perlis merupakan kesultanan yang paling kecil sekali antara sembilan buah Kesultanan Melayu. Penubuhan Kesultanan Perlis menunjukkan keunikan sosiopolitiknya sekiranya diban dingkan dengan Kesultanan Melayu yang l ain. Sejarah Perlis sebagai sebuah wilayah dalam Kesultanan Kedah telah wujud sejak zaman lampau dan Perlis selalu dilihat sebagai tapak pedalaman kuasa politik raja pemerintah Kedah. Namun sejarah Kesultanan Perlis hanya bermula antara tahun 1839 hingga tahun 1842 apabila wilayah itu dipisahkan dari Kedah dan diiktiraf oleh Raja Siam sebagai sebuah negeri yang berdaulat dalam lingkungan politik Siam. Dengan itu, dapat dikatakan bahawa kewujudan Kesultanan Perlis adalah kesan campur tangan kuasa luar dan legitimasi dinasti pemerintahnya berasaskan surat tauliah Raja Siam pada tahun 1842. Hingga tahun 1909, alat kebesaran Raja Perlis ialah surat bertauliah tersebut. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Kesultanan/Kerajaan/Pemerintahan |
KAMUS 'AM BAHASA MELAYU | KAMUS ‘AM BAHASA MELAYU, kamus yang diterbitkan pada tahun 1957 sebagai kenang-kenangan lahirnya Persekutuan Tanah Melayu, negara yang merdeka dan berdaulat. Kamus ini disusun oleh empat orang penulis, iaitu Haji Mohd. Shah bin Yusof, Haji Jeti bin Ahmad, Minji Shah dan Abdullah Samad. Cetakan ketiga dilakukan pada tahun 1965 yang mengandungi lapan halaman awalan dan 723 halaman teks dengan menggunakan tulisan Rumi. | BAHASA | Penerbitan |
GERAKAN KEBANGSAAN PATANI | GERAKAN KEBANGSAAN PATANI, gerakan menentang penaklukan dan proses integrasi terhadap komuniti Melayu Islam di Wilayah Patani, Narathiwat, Yala dan Satun, selatan Negara Thai. Kemunculannya berpunca daripada gabungan Kesultanan Patani (yang telah wujud sebagai sebuah negara yang berdaulat sejak pertengahan abad ke-15) ke dalam Negara Thai. Gabungan tersebut ditentang oleh pemerintah dan rakyat Patani, tetapi disokong dan diberi pengesahan oleh Britain melalui Perjanjian Bangkok (1909). | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Institusi/Organisasi |
JAMALUL AZAM | JAMALUL AZAM ( ? – 1881), Sultan Sulu (m.m. 1862-1881). Tarikh dan tempat lahirnya tidak diketahui. Dia dikenal juga dengan nama Jamalul Alam. Dia menggantikan ayahnya Sultan Muhamad Fald. Masa pemerintahannya merupakan saat-saat terakhir Sulu sebagai sebuah negeri yang merdeka dan berdaulat. Pada zaman pemerintahannya persaingan antara kuasa Barat di perairan Sulu sampai ke kemuncaknya. Semenjak pertengahan abad ke-19, pihak Sepanyol telah berusaha untuk menguasai Sulu sepenuhnya bagi mengelakkan Sulu jatuh kepada kuasa-kuasa Barat yang lain. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Tokoh |
ISTANA TRADISI RAJA-RAJA MELAYU | ISTANA TRADISI RAJA-RAJA MELAYU, tempat bersemayam raja-raja Melayu. Istana merupakan lambang kedaulatan dan tanda status raja yang memerintah. Perkataan istana berasal daripada perkataan Sanskrit, iaitu ‘astana’ atau ‘asthaa’. Perkataan ini digunakan bagi menyebut suatu tempat tinggal, tempat kediaman tetap, tempat bersemayam dan tempat beradu. Perkataan istana digunakan bagi menyebut rumah kediaman raja-raja Melayu untuk membezakannya daripada rumah rakyat. Istana ialah pusat pentadbiran dan menjalankan aktiviti yang berhubung dengan upacara adat istiadat dan juga pertahanan. Seorang raja yang tidak mempunyai istana, tidak dihormati dan akan menjatuhkan imejnya sebagai raja yang berdaulat. | SEJARAH DAN ARKEOLOGI | Bangunan/Kota |