Monyet probosis ialah monyet besar yang

memakan daun, yang hidup di pulau Borneo di

Asia Tenggara. Monyet ini mendapat namanya

kerana probosisnya (hidung yang panjang).

Monyet probosis jantan beratnya sehingga 24

kilogram dan monyet probosis betina beratnya

sehingga 12 kilogram. Monyet ini panjangnya dari

kira-kira 50 hingga 75 sentimeter, tidak termasuk

ekornya.

Monyet tupai ialah monyet kecil, berwarna

cerah yang hidup dalam kumpulan yang besar.

Kebanyakan kumpulan terdiri daripada 10 ekor

hingga 50 ekor monyet, tetapi sesetengahnya

mempunyai sehingga 500 ekor. Monyet tupai

hidup di hutan di Amerika Tengah dan Amerika

Selatan, dari Costa Rica hingga ke Bolivia. Ia

bergerak pantas di atas pokok dan di tanah,

mencari buah dan serangga untuk dimakan. Ia

menggunakan ekor yang panjang sebagai

pengimbang apabila berdiri atau melompat, tetapi

bukan untuk berpaut. Kebanyakan monyet tupai

membesar kira-kira 30 sentimeter panjangnya,

tidak termasuk ekornya dan beratnya kurang

daripada satu kilogram. Monyet tupai

kebanyakannya berwarna kuning atau kuning

kehijauan. Belakangnya berwarna kelabu abu atau

perang kemerahan dengan warna keemasan atau

hijau buah zaitun. Leher, muka dan dadanya

berwarna putih atau kuning cerah. Hidung dan

bahagian mulutnya yang berbeza ketara dengan

berwarna hitam bulu putih di sekeliling matanya.

Lihat juga Hutan hujan tropika (gambar: Monyet

tupai).

Monyet berbulu ialah sejenis monyet besar

yang tinggal di lembangan Sungai Amazon di

Amerika Selatan. Ada dua spesies – monyet

berbulu biasa yang juga dikenali sebagai monyet

berbulu Humboldt, dan monyet berbulu berekor

kuning.

Monyet Rhesus ialah monyet yang terkenal

kerana ia berguna dalam penyelidikan perubatan

dan gelagat. Ia juga adalah satu daripada monyet

yang paling popular dipamerkan di zoo.

Penyelidikan tentang monyet Rhesus membawa

kepada penemuan faktor Rh, iaitu bahan dalam

sel darah merah kebanyakan manusia (lihat Faktor

Rh). Ahli sains menamakan bahan ini sempena

nama monyet ini.

Monyet labah-labah ialah monyet besar yang

terkenal kerana menggunakan ekornya sebagai

anggota tambahan. Ia boleh tergantung dengan

menggunakan ekornya, malah mengambil objek

dengan membelitnya. Monyet ini kadangkala

tergantung kepala ke bawah kaki ke atas, dengan

keempat-empat anggota dan ekornya

mencengkam dahan. Dalam kedudukan ini ia

kelihatan seperti labah-labah besar. Monyet ini

sering menggunakan lengannya untuk berayun

dari dahan ke dahan. Hanya beruk kecil Asia yang

dikenali sebagai ungka boleh berayun lebih laju

dari pokok ke pokok.

Monyet adalah satu daripada banyak jenis

mamalia kecil, cergas dan antara haiwan yang

paling cerdik. Ahli sains mengelaskan monyet –

bersama manusia, beruk, lemur, dan kongkang

dalam order Primat, iaitu order yang tertinggi.

Kecerdikan monyet membolehkannya

menyesuaikan diri dengan pelbagai persekitaran.

Oleh sebab persamaan antara monyet dengan

manusia, ahli sains menggunakan monyet dalam

penyelidikan tentang kelakuan dan penyakit

manusia. Misalnya, bahan darah yang dikenali

sebagai faktor Rh ditemui dalam eksperimen

menggunakan monyet Rhesus (lihat Faktor Rh).

Bunga monyet ialah nama yang diberi kepada

sekumpulan besar herba dan pokok renek yang

mempunyai bunga dengan “ dua bibir ” atau dua

kelopak besar yang tumbuh bertindih. Kelopak

ini sering berbintik-bintik yang menjadikannya

kelihatan seperti muka monyet.

Potto ialah haiwan kecil yang hidup di bahagian

barat Afrika. Potto tergolong dalam famili haiwan

yang meliputi monyet, mawas dan manusia. Tetapi

potto kelihatan lebih mirip kepada sloth,

berbanding monyet atau mawas. Potto ialah ahli

sekumpulan haiwan yang dikenali sebagai lemur

lembap atau loris .

Macaque ialah nama beberapa spesies monyet

besar dan kuat. Sesetengah macaque beratnya lebih

daripada 15 kilogram. Kebanyakannya hidup di

kawasan sederhana panas di selatan Asia. Satu

spesies, iaitu beruk Barbary, hidup di utara Afrika dan

Gibraltar (lihat Beruk Barbary). Satu lagi spesies,

macaque Jepun hidup di utara sejauh Pulau Honshu,

tempat salji turun pada musim sejuk. Ia adalah satu-

satunya monyet yang hidup liar di Jepun.

Tamarin ialah sejenis monyet kecil yang tinggal di

hutan hujan tropika di Amerika Tengah dan Amerika

Selatan. Tamarin berkaitan rapat dengan marmoset,

tetapi ia lebih besar sedikit (lihat Marmoset ).

Tamarin membesar sehingga kira-kira 30 sentimeter

panjangnya, tidak termasuk ekornya, yang mungkin

sehingga 45 sentimeter panjangnya. Beratnya

sehingga 1 kilogram.