tumampau Kd Lt | sebahagian adat istiadat dalam upacara memuja tajau. | Pada hari yang ketiga, sebahagian daripada "Tantagas" itu menjalankan adat istiadat memuja yang dipanggil "Tumampau". Dalam upacara ini, "Tantagas-tantagas" itu membawa lembing dan naik ke atas lelangit rumah yang disebut "Tilud". Ia bermaksud untuk menyembah roh-roh jahat. | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
komburongoh, *komburongo* Kd | 1. sebahagian peralatan dalam upacara keagamaan, diperbuat daripada himpunan kepingan logam, loceng kecil, akar kayu, gigi babi/beruang, batu kecil. 2. sejenis rumput; Acorus calamus. | Untuk menghubungi roh-roh ini, dukun-dukun wanita itu mengadakan upacara bersembahyang dan pemanjatan doa dengan bantuan alat yang dipanggil "Komnurongoh". Alat ini diperbuat daripada himpunan kepingan logam, loceng kecil, sejenis tumbuhan yang juga dipanggil "Komburongoh", gigi babi hutan atau beruang, batu kecil berbentuk cincin dan akar-akar kayu. Alat ini juga dipanggil "Gonding" atau "Sukuon". | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
pembulian, *pambulian* Mr | pembayaran balik bagi memenuhi sebahagian daripada hantaran belanja perkahwinan yang belum dipenuhi. | Daripada pengalamannya itu, Eyat menjadi fasih berbahasa Melayu. Dia pernah berkahwin, tapi jodohnya tidak panjang. Isterinya diambil balik oleh keluarga mentuanya, kerana Eyat gagal menjelaskan pembulian ataupun "membayar balik" hantaran pemberian perkahwinannya. | Setulus Sarina | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
kanggan Ib | kain hitam yang digunakan sebagai sebahagian pakaian wanita. | Keling lalu pergi melalui lubang air yang deras, naik ke arah matahari yang membara seperti besi berserpihan ditempa tenchang. Dia menyisip pintu langit seperti kancing peti belulang dan naik ke lubang petir seperti kempat kanggan dagang. | Jubang | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
tilud Kd Lt | lelangit rumah. | Pada hari yang ketiga, sebahagian daripada "Tantagas" itu menjalankan adat istiadat memuja yang dipanggil "Tumampau". Dalam upacara ini, "Tantagas-tantagas" itu membawa lembing dan naik ke atas lelangit rumah yang disebut "Tilud". Ia bermaksud untuk menyembah roh-roh jahat. | Tatacara Adat Istiadat dan Kebudayaan Kadazan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
sabit Sl | kain ikat pinggang diperbuat daripada sutera kuning dan dihiasi labuci, sebahagian pakaian penari lelaki. | Sabit – kain ikat pinggang daripada sutera kuning dihiasi dengan buci. | Tarian-tarian Tradisional Negeri Sabah | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
sungkad Kd | sejenis alat muzik tradisional. | Sejak dari hari itu maka alat itu telah menjadi sebahagian daripada alat-alat muzik tradisional mereka. Oleh kerana ia dibunyikan secara posungkadon atau ditegakkan dan dihentak maka mereka menamakan set ini sebagai Sungkad. | Alat-alat Muzik Tradisional Sabah Warisan Budaya Kita Bersama | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
posungkadon Kd | perbuatan mencacakkan sesuatu seperti kayu dan sebagainya. | Sejak dari hari itu maka alat itu telah menjadi sebahagian daripada alat-alat muzik tradisional mereka. Oleh kerana ia dibunyikan secara posungkadon atau ditegakkan dan dihentak maka mereka menamakan set ini sebagai Sungkad. | Alat-alat Muzik Tradisional Sabah Warisan Budaya Kita Bersama | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
bas Ln | sejenis alat muzik tiupan buluh bersalun. | Bas merupakan alat muzik tiupan buluh bersalun yang dimainkan sebagai sebahagian daripada Rurum Lun Suling iaitu gubahan muzik suku kaum Lundayeh. | Pengenalan kepada Alat-alat Muzik Tradisional Sabah | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
peda Bj | sejenis parang. | Tukul dua paun digunakan apabila parang guuk dan peda yang dibuat bertukar ganti itu hampir siap. Guuk dikerjakan apabila sebahagian sahaja lagi yang perlu dibentuk dan dibaiki, cuma peda yang nampaknya memerlukan lebih masa lagi. | Pendayan | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |