| principal axis of inertia | paksi utama sifatekun | Mekanik | Gunaan | Paksi yang di sekitarnya hasil darab sifatekun bagi jasad adalah sifar. Momen sifatekun di sekitar paksi-paksi ini dinamai momen sifatekun utama. Paksi berkenaan merupakan paksi simetri bagi elipsoid sifatekun. Lihat juga elipsoid sifatekun. |
| rectangular moment of inertia | momen sifatekun segi empat tepat | Mekanik | Gunaan | Momen sifatekun yang diukur dari paksi-x atau paksi-y dalam sistem Cartesan. Lihat juga momen sifatekun, momen sifatekun luas. |
| polar moment of inertia | momen sifatekun kutub | Mekanik | Gunaan | Momen sifatekun yang diukur dari paksi yang serenjang dengan satah yang mengandungi paksi x-y Cartesan. Paksi serenjang ketiga ini biasanya dipilih supaya melalui asalan paksi Cartesan yang tersebut. Lihat juga momen sifatekun, momen sifatekun luas. |
| principal moment of inertia | momen sifatekun utama | Mekanik | Gunaan | Momen sifatekun luas yang dihitung di sekitar paksi yang berpadangan dengan hasil darab sifatekun yang sifar. Untuk sesuatu jasad, ada tiga paksi berkenaan ayng dinamai paksi utama. Salah satu daripada tiga momen sifatekun utama itu ialah momen sifatekun luas yang maksimum bagi sesuatu jasad, dan salah satu daripadanya pula ialah momen sifatekun luas yang minimum untuk jasad itu. |
| area moment of inertia | momen sifatekun luas | Mekanik | Gunaan | Ukuran kuantitatif bagi agihan jejarian sesuatu luas di sekitar sebarang paksi tertentu. Simbol yang digunakan untuk momen sifatekun luas ialah I. Unit ukurannya ialah m4. (Perhatikan bahawa momen sifatekun luas tidak ada kaitan dengan momen sifatekun jisim. Istilah ini digunakan semata-mata keranaungkapan matematik yang memerihalkannya menyerupai ungkapan yang memerihalkan momen sifatekun yang sebenar). Secara matematik, momen sifatekun luas infinitesimal dI bagi unsur pembeza yang mempunyai luas dA diukur di sekitar sebarang paksi ditakrifkan sebagai ‘hasil darab luas unsur itu dan kuasa dua bagi jarak terdekat r di antara unsur itu dengan paksi yang berkenaan’, iaitu dI = r2 dA. Maka momen sifatekun luas bagi seluruh luas yang berkenaan diberikan oleh sebutan IA = òr2 dA. Paksi rujukan untuk menghitung momen sifatekun luas berada di satah yang sama dengan satah luas berkenaan ataupun normal padanya. Momen sifatekun yang diukur dari paksi-paksi Cartesan di satah luas berkenaan dinamai momen sifatekun s |
| Mohr’s circle | bulatan Mohr | Kimia | Tiada | Gambaran grafik bagi hubungan di antara momen sifatekun luas dengan hasil darab sifatekun apabila berlaku pemutaran paksi. Bulatan ini dilukis pada satah (I, Ixy), dengan I sebagai momen sifatekun dan Ixy sebagai hasil darab sifatekun). Gambarajah yang diperoleh membolehkan nilai I dan Ixy ditentukan bagi sesuatu condongan q yang dialami oleh paksi berkenaan. Bulatan Mohr digunakan juga untuk menggambarkan parameter lain yang mempunyai hubungan yang serupa seperti hubungan di antara I dengan Ixy tetapi dalam mekanik gunaan, bulatan Mohr membawa maksud ‘bulatan mohr bagi sifatekun’. |
| Mohr’s circle | bulatan Mohr | Mekanik | Gunaan | Gambaran grafik bagi hubungan di antara momen sifatekun luas dengan hasil darab sifatekun apabila berlaku pemutaran paksi. Bulatan ini dilukis pada satah (I, Ixy), dengan I sebagai momen sifatekun dan Ixy sebagai hasil darab sifatekun). Gambarajah yang diperoleh membolehkan nilai I dan Ixy ditentukan bagi sesuatu condongan q yang dialami oleh paksi berkenaan. Bulatan Mohr digunakan juga untuk menggambarkan parameter lain yang mempunyai hubungan yang serupa seperti hubungan di antara I dengan Ixy tetapi dalam mekanik gunaan, bulatan Mohr membawa maksud ‘bulatan mohr bagi sifatekun’. |
| moment of inertia | momen sifatekun | Mekanik | Gunaan | Ukuran bagi rintangan jasad terhadap perubahan halaju sudut. Momen sifatekun diukur di sekitar sebarang paksi yang dikehendaki dan nilai yang diperoleh mewakilkan perihalan kuantitif mengenai agihan jejaran bagi jisim jasad di sekitar paksi itu. simbol yang biasanya digunakan untuk momen sifatekun ialah I. Unit ukurannya ialah kg.m2. secara matematik, momen sifatekun infinitesimal dI bagi unsur pembeza berjisim dm diukur di sekitar sebarang paksi ditakrifkan sebagai ‘hasil darab jisim unsur itu dan kuasa dua bagi jarak terdekat r di antara unsur itu dan paksi yang berkenaan’, iaitu dI = r2dm. |
| inertia couple | ganding sifatekun | Mekanik | Gunaan | Ganding khayali yang diadakan-adakan untuk mewujudkan ‘keseimbangan’ putar pada sistem yang sebenarnya tidak berada dalam keadaan keseimbangan berkenaan. Jasad yang ditindak oleh momen tak terimbang M akan mengalami pecutan sudut a dihubungkan oleh sebutan M =Ia, dengan I sebagai momen sifatekun jisim bagi jasad itu. Vektor -Ia, dengan I sebagai momen sifatekun jisim bagi jasad itu. Vektor -Ia, iaitu vektor yang mempunyai magnitud yang sama tetapi hala yang berlawanan dengan M dinamai ganding sifatekun. Dari segi matematik, ganding sifatekun dikendalikan dengan cara yang sama seperti vektor momen yang biasa. Gagasan ganding sifatekun ini digunakan dalam prinsip d’Alembert. Lihat juga daya sifatekun, prinsip d’Alembert. |
| d’Almerbert’s principle | prinsip d’Alembert | Mekanik | Gunaan | Kaedah mengenakan persamaan gerakan dengan menambahkan vektor daya sifatekun dan ganding sifatekun ke dalam sistem daya asal. Melalui kaedah ini, persamaan gerakaan F = ma, M = Ia masing-masing ditulis sebagai F – ma = 0, M = Ia = 0. Dengan demikian, masalah berkenaan diselesaikan sebagai masalah statik kerana penjelmaan itu memberikan hasil tambah daya dan hasil tambah momen yang sifar. Keseimbangan yang diwujudkan ‘pada kertas’ itu dinamai keseimbangan dinamik. Kaedah ini kini kurang digemari lagi kerana penerapannya memerlukan penggunaan keadaan yang diada-adakan untuk memerihalkan keadaan sebenar. Kaedah tersebut digunakan dengan meluas pada masa kefahaman tentang statik telah mencapai tahap yang tinggi tetapi kefahaman tentang dinamik masih terhad. Lihat juga keseimbangan dinamik, persamaan gerakan. |