| judicial power | kuasa kehakiman | Sains Politik | Politik Perbandingan | Bidang kuasa yang dimiliki oleh bidang kehakiman yang setara dengan bidang kuasa badan legislatif dan eksekutif. Ia memiliki kuasa mengadili dan mentafsir undang-undang yang perlu dihormati. Kuasa kehakiman ini menjadi sumber rujukan sekiranya berlaku konflik dalam persaingan kuasa antara pihak bertentangan seperti antara kerajaan negeri dengan kerajaan pusat atau pihak legislatif dengan eksekutif. Kuasa kehakiman ini bebas daripada sebarang pengaruh luar. Hanya ketua negara atau Yang di-Pertuan Agong (di Malaysia) dibenarkan meminda keputusan yang telah dibuat oleh badan kehakiman ini dengan syarat-syarat tertentu. |
| separation of power | pengasingan kuasa | Sains Politik | Politik Perbandingan | Pemisahan fungsi legislatif, eksekutif dan kehakiman dalam pemerintahan negara. Pemisahan ini dapat dilihat melalui pembahagian fungsi iaitu legislatif untuk menggubal undang-undang, eksekutif pula melaksanakan undang-undang dan kehakiman mentafsir undang-undang. Badan legislatif atau Parlimen diletakkan terpisah daripada badan eksekutif dan badan kehakiman. Pemisahan ini amat perlu untuk mengelakkan kuasa tertumpu kepada satu badan atau seorang yang hanya mendorong kepada penyalahgunaan kuasa. Contohnya, amalan pemisahan kuasa seperti yang terdapat di Amerika Syarikat. Sinonim pemisahan kuasa. |
| judicial criticism | kritikan kehakiman | Kesusasteraan | Tiada | Kaedah kritikan yang menggunakan kayu ukur tertentu untuk menghayati sesebuah karya sastera. Antara elemen penting yang dinilai termasuklah isi, jalan cerita, organisasi dan gaya dalam karya tersebut. Contohnya pengkritik Neoklasikal pada abad ke-18 seperti Samuel Johnson menerapkan bentuk kritikan ini dalam menghayati karya zaman mereka. Piawaian yang digunakan diambil daripada warisan Yunani dan Rom. |
| polity | politi | Sains Politik | Politik Perbandingan | Organisasi sosial yang memiliki sifat politik dengan mempunyai barisan kepimpinan, peraturan, kehakiman dan rakyat. Organisasi ini bersifat politik apabila di dalamnya terdapat unsur pemerintahan dan rakyat. Ia tidak semestinya sarat dengan politik, tetapi sebaliknya sekadar memiliki autoriti dan masyarakat. Contohnya, pembukaan Melaka pada awal abad ke-l5 telah memulakan politi Melayu dalam bentuk yang tidak bersifat persaingan politik sebagaimana politik zaman moden ini. |
| constitutional democracy | demokrasi berperlembagaan | Sains Politik | Politik Perbandingan | Sistem demokrasi yang berlandaskan kepada prinsip-prinsip yang telah digariskan dalam perlembagaan. Secara umumnya, proses pemerintahan dalam sistem ini dibahagikan kepada tiga institusi yang utama iaitu eksekutif, kehakiman dan perundangan. Setiap satu institusi mempunyai bidang tugas dan skop pentadbiran yang telah ditetapkan dalam perlembagaan. Dalam menjalankan fungsi masmg-masing, ketiga-tiga institusi ini mesti berpandukan kepada peraturan dan bidang kuasa yang telah termaktub dalam perlembagaan tersebut. Sebarang tugas atau pentadbiran yang bertentangan dengan perlembagaan dilihat sebagai menyalahi peraturan. Sementara itu, penyertaan, kebebasan dan persaingan politik juga perlu berpandukan kepada peraturan yang telah ditetapkan dalam perlembagaan negara tersebut. Contoh negara demokrasi berperlembagaan ialah Malaysia, New Zealand, Australia dan Denmark. |
| autocracy | autokrasi | Sains Politik | Politik Perbandingan | Bentuk sistem pemerintahan yang dikuasai oleh seseorang individu secara mutlak. Dalam negara yaug mengamalkan sistem ini, individu yang berkuasa mempunyai kuasa penuh dalam setiap aspek pemerintahan seperti menguasai bidang eksekutif, legislatif dan kehakiman. Setiap perkataan atau tindakan individu yang berkuasa tersebut dilihat sebagai tindakan negara dan perlu dipatuhi serta diikuti oleh setiap rakyat. Contoh negara yang mengamalkan sistem ini ialah Perancis semasa pemerintahan Raja Louis ke-14, yang pernah menyebut "sayalah negara". |
| depoliticization | penyahpolitikan | Sains Politik | Politik Perbandingan | Proses meminimumkan pengaruh politik secara berperingkat dalam sesuatu urusan, penggubalan keputusan atau pentadbiran. Proses ini dilakukan untuk mewujudkan situasi pentadbiran yang bersifat telus dan adil. Dalam sistem demokrasi, proses ini berlaku melalui pembentukan konsep pemisahan kuasa antara eksekutif, kehakiman dan perundangan. Pemisahan ini dilakukan untuk memastikan wujudnya proses semak dan imbang antara ketiga-tiga badan tersebut. Unsur seperti berkecuali atau meritokrasi dalam bidang pentadbiran pula merupakan elemen yang bersifat penyahpolitikan. Contohnya, pengenalan meritokrasi dalam pemilihan calon ke universitimerupakan penyahpolitikan yang dilaksanakan oleh Kementerian Pendidikan Tinggi di Malaysia. |
| Sheikhdom | negara Syeikh | Sains Politik | Politik Perbandingan | Pemerintahan sebuah negara secara monarki mutlak oleh dinasti Sheikh dengan kerajaan yang terpusat dari istana. Pemerintahan ini berlangsung secara turun temurun tanpa unsur keterbukaan persaingan. Sheikh yang memerintah serta ahli keluarganya akan mendominasi institusi legislatif, eksekutif dan kehakiman. Mereka mengawal ketat aktiviti politik supaya kedudukan status quo tidak tercabar. Keluarga Sheikh ini juga menguasai ekonomi dan kekayaan negara. Mereka menentukan perancangan ekonomi negara dan membuat segala keputusan penting seperti menentukan belanjawan negara, jenis barangan eksport, penyertaan dalam organisasi antarabangsa dan sebagainya. Perkembangan demokrasi dan unsur-unsur keterbukaan dan sivil seperti kedudukan pilihan raya, pemisahan kuasa, persaingan parti politik dan kedudukan pembangkang serta peranan media dan NGO sangat minimum malah dalam banyak kes tidak wujud langsung. Contoh negara Sheikh ialah Emiriyah Arab Bersatu, Oman, Qatar, Kuwait dan Bahrain. |
| allocation of powers | peruntukan kuasa | Sains Politik | Politik Perbandingan | Pengagihan kuasa bagi menentukan ruang kuasa dan bidang tugas dalam pengurusan pemerintahan. Proses ini ditentukan melalui semangat pengasingan kuasa sebagaimana yang terkandung dalam falsafah pemerintahan sistem demokrasi, seperti yang ditonjolkan oleh Monstesquieu. Contohnya, bidang kuasa Badan Kehakiman mentafsir sesuatu undang-undang yang telah digubal dan menentukan sifat hukuman ke atas sesuatu pengadilan. |
| legislative | legislatif | Sains Politik | Politik Perbandingan | Badan yang terdiri daripada wakil rakyat dan anggota terpilih yang bersidang di dewan perundangan (parlimen) dan bertanggungjawab dalam menggubal dan meminda undang-undang, perlembagaan atau dasar negara. Badan ini dipimpin oleh ketua negara dan merupakan salah satu badan pemerintahan di samping eksekutif dan kehakiman. Badan ini bertanggungjawab menggubal semua dasar negara yang melibatkan pembangunan ekonomi, keselamatan negara dan perpaduan nasional. Ia bersidang mengikut jadual dan anggotanya boleh bertukar secara lantikan atau selepas pilihan raya. Contohnya, Parlimen Malaysia merupakan satu badan legislatif. Sinonim perundangan. |