panlun berkait | panlun berkait | Kesusasteraan | Puisi | Pantun yang berangkai atau sambung-menyambung antara rangkap di atas dengan rangkap-rangkap di bawahnya, jumlahnya tiada dihadkan. Penyambungan ini dilakukan dengan mengambil baris kedua dan keempat rangkap sebelurnnya, kemudian diletakkan sebagai baris pertarna dan ketiga pada rangkap yang baharu itu. Umpamanya kalau rangkap yang hendak dibentuk itu rangkap ketiga, baris kedua dan juga keempat yang diarnbil itu ialah pada rangkap kedua. Contohnya, Lantai balai berbelah-belah, Buat dinding raja beradu; Sudah didengar perintah Allah, Anak dibuat seperti madu. Buat dinding raja beradu, Dari gerisek ke Surabaya; Anak dibuat seperti madu, Sudah nasib tubuhnya saya |
limerick | limerik | Kesusasteraan | Puisi | Puisi yang mengandungi lima baris dalam setiap rangkap. Biasanya bentuk limerik terdiri daripada satu rangkap sahaja untuk mengungkapkan sesuatu pemikiran seperti pantun empat kerat. Walaupun terdapat rangkap yang mendahului atau yang berikutnya tetapi tiada kaitan antara satu rangkap dengan rangkap yang lain sererti pantun berkait. |
pentastich | pancabaris | Kesusasteraan | Puisi | Puisi yang mengandungi lima baris serangkap tetapi tidak semua rangkap lima baris. Contohnya, puisi "Pantai Seribu Tafsiran" karya Zurinah Hassan. Puisi ini yang terdiri daripada lima rangkap, hanya rangkap pertama sahaja mengandungi lima baris seperti di bawah. Seorang di pantai antara keluh sayu bawah pohon ru diusap rindu ciuman pada daerah betapa tiada teman dalam mencecah dan dijengah ragam wajah. Di bawah pancar mentari pun terasa panas bahang niat yang meniti tidak ketemu garis puas Mutiara timur antara tanah taburan hati sama hanyut di arus harapan berkocak bagai laut berombak di mana sayup begitu pun gelodak hidup tidak ketahui warna esok pintu dijelajah antara keganasan kerana mata udah di bintang hati udah di bulan. Aku mahu berdagang bagai kapal-kapal labuhan di air berkaca yang tidak bisa kerontang begitu niat membalut dada penuh impian. Dari mata turun ke hati bicara semalam ke lusa perhitung rindu di puncak dahaga tidak mahu patah di jalan basah banjir doa antara usaha pun digigit keganasan buta bagai bahtera taburan depan mata sesekali mengharung taufan gila. |
correlative verse | rangkap rumpun | Kesusasteraan | Puisi | Rangkap asal yang mempunyai kaitan atau hubungan langsung secara timbal balik dengan rangkap berikutnya, terutama dari segi pemikiran. Contohnya, pantun berkait ataupun puisi balada. Sinonim rangkap korelatif. Jikalau hidup tidak sembahyang ibarat rumah tidak bertiang. |
septet | septet | Kesusasteraan | Puisi | Nama bentuk puisi, iaitu rangkap-rangkap puisi yang semuanya terdiri daripada tujuh baris. Contohnya, puisi "Dada Merah Jingga" karya Baha Zain. Cempaka tak bernama gugur di bumi ini waktu hari ayun-temayun dalam musim dukarasa kerana telah lama menunggu setia dari gunung yang turun dengan sumpahnya. (R:1, 7 baris) (R:2, 7 baris) (R:3, 7 baris) |
sestet | sadlarik | Kesusasteraan | Puisi | Nama bentuk puisi, iaitu bait atau rangkap-rangkap puisi yang semuanya terdiri daripada enam baris. Contohnya, puisi "Harmoni di Matamu" dalam kumpulan Era karya Kemala. Sinonim sestet. |
idiolect | idiolek | Kesusasteraan | Puisi | Kata ucapan atau tuturan yang diungkapkan dalam baris atau rangkap-rangkap sesebuah puisi. Lazimnya mempunyai keistimewaan tersendiri. Ini dapat dikesan apabila sesebuah puisi itu dideklamasikan. |
crown of sonnet | soneta saptakait | Kesusasteraan | Puisi | Tujuh soneta yang saling berkait. Setiap soneta terdiri daripada 14 baris yang dipecahkan kepada empat rangkap. Rangkap pertama dan kedua mempunyai empat baris dengan skema rimanya a b b a, a b b a dan rangkap ketiga dan keempat mempunyai tiga baris dengan skema rimanya a a a dan b b b. |
couplet | rangkap dwibaris | Kesusasteraan | Puisi | Dua baris yang membentuk sebuah rangkap puisi yang sama rima akhimya. Rangkap dwibaris ini mengandungi pemikiran pengarangnya. Contohnya, "Gurindam Dua Belas" karya Raja Ali Haji. Sinonim kuplet. Barang siapa tiada memegang agama. sekali-kali tiada boleh diksilangkan nama. |
octosyllabic | astasuku | Kesusasteraan | Puisi | Puisi yang setiap baris terbentuk daripada beberapa perkataan yang mempunyai lapan suku kata. Walau bagaimanapun pembinaan suku kata demikian pada setiap baris dalam sesuatu rangkap atau rangkap sesebuah puisi itu adalah jarang-jarang digunakan. Contohnya, petikan puisi "Bersama Ombak" dalam kumpulan Pengantin Laut, karya J.M. Aziz. Di/ ba/wah te/ma/sya sen/ja 1 2 3 4 5 6 7 8 |